တန္ဖုိးရွိေလာကနိတီမ်ား

ပ်င္းရိျခင္း၏အက်ိဳးဆက္
ပ်င္းေသာသူအား အတတ္ပညာ အဘယ္မွာ တတ္အံ့နည္း။
အတတ္ပညာမရွိေသာသူအား ဥစၥာအဘယ္မွာ ရအံနည္း။
ဥစၥာမရွိေသာသူအား ခ်မ္းသာအဘယ္မွာ ရအံနည္း။
ခ်မ္းသာမရွိေသာသူအား ေကာင္းမႈအဘယ္မွာ ရအံ့နည္း။
ေကာင္းမႈမရွိေသာသူအား နိဗၺာန္ အဘယ္မွာ ရႏိုင္ပါအံ့နည္း။

ပညာသည္သာ အေရးႀကီး
အတတ္ပညာႏွင့္ တူေသာ ဥစၥာသည္ မရွိ။
အတတ္ပညာကို ခုိးသူတုိ႕ မယူႏိုင္ကုန္။
ဤေလာက၌ အတတ္ပညာကား အေဆြခင္ပြန္း ျဖစ္၏။
တမလြန္ဘဝ၌ ခ်မ္းသာကို ေဆာင္တတ္၏။

ေနရာတုိင္းမွာ သုခမိန္မရွိ
ေတာင္ေတာင္ဟူသမွ်၌ ပတၱျမားမရွိ။
ဆင္ဆင္ဟူသမွ်၌ အျမဳေတမရွိ။
ေတာေတာဟူသမွ်၌ စႏၵကူးမရွိ။
အရပ္တုိင္းအရပ္တိုင္း၌ ပညာရွိ သုခမိန္မရွိ။

ျဖည္းျဖည္းျပဳရမည့္ အရာမ်ား
အတတ္ပညာကို ျဖည္းျဖည္း သင္ရာ၏။
ဥစၥာကို ျဖည္းျဖည္း ရွာရာ၏။
ေတာင္ကို တက္ေသာသူသည္ ျဖည္းျဖည္း တက္ရာ၏။
ကာမဂုဏ္ကို ျဖည္းျဖည္းလုိရာ၏။
အမ်က္ကို ျဖည္းျဖည္းထြက္ရာ၏။
ဤငါးပါးတုိ႕ကို ျဖည္းျဖည္းအလုိရွိရာ၏။

မိမိဥစၥာမဟုတ္
ေလာက၌ ေပတုိ႕၌ရွိေသာ အတတ္ပညာသည္လည္းေကာင္း
သူတစ္ပါး၏ လက္တုိ႕၌ရွိေသာ ဥစၥာသည္လည္းေကာင္း
ျပဳဖြယ္ကိစၥသည္ ျဖစ္လတ္ေသာ္ ထုိေပ၌ရွိေသာ အတတ္သည္လည္း အတတ္မမည္။
သူတစ္ပါးတုိ႕၏ လက္၌ရွိေသာ ဥစၥာသည္လည္း ဥစၥာမမည္။

ၾကည့္လွ်င္သိႏိုင္သည္
ေလာက၌ ေရတိမ္ေရနက္ကိုကား ကုမုဒၵရာၾကာကို ျမင္သျဖင့္ သိအပ္၏။
အမ်ိဳးယုတ္ျမတ္ကုိကား ကိုယ္အမူအရာ , ႏႈတ္အမူအရာအားျဖင့္ သိအပ္၏။
ပညာရွိ မရွိကုိကား ဆုိအပ္ေသာ စကားျဖင့္ သိအပ္၏။
ေျမေကာင္းမေကာင္းကိုကား ျမက္ညွိဳးမညွိဳးကိုျမင့္သျဖင့္ သိအပ္၏။

ရသင့္ရာရမွ လူျဖစ္က်ိဳးနပ္မည္
ေလာက၌ ပထမအရြယ္၌ကား အတတ္မရတံုအံ့။
ဒုတိယအရြယ္၌ကာ ဥစၥာမရတံုအံ့။
တတိယအရြယ္၌ကား တရားမရတံုအံ့။
စတုတၳအရြယ္တုိင္မွာကား အဘယ္မူစအ့ံနည္း။

ပညာတတ္သူကို အမ်ားေလးစား
ခ်စ္သားတုိ႕ … အတတ္ပညာကို သင္ကုန္ေလာ့။
အဘယ္ေၾကာင့္ ပ်င္းရိသနည္း။ ခ်စ္သားတုိ႕… ေန႕တုိင္းေနတိုင္း အတတ္ပညာကို သင္ကုန္ေလာ့။ အတတ္ပညာမရွိေသာသူသည္ သူ၏ ဝန္ထမ္းျဖစ္တတ္၏။ အတတ္ပညာရွိသူကို သူတစ္ပါးတုိ႔ ပူေဇာ္အပ္၏။

ရန္ျဖစ္ေသာ မိဘမ်ား
အၾကင္အမိသည္ သားငယ္ကို အတတ္ပညာ သင္မေပး။ အတတ္ပညာသင္၍ မေပးေသာ အမိသည္ ရန္သူမည္၏။ အၾကင္အဖသည္ အတတ္ပညာသင္၍ မေပး။ အတတ္ပညာသင္၍ မေပးေသာ အဖသည္ ရန္သူမည္၏။ ထိုအတတ္ပညာမရွိေသာ သူသည္ ဟသၤာတုိ႕အလယ္၌ ဗ်ိဳင္းကဲ့သို႕ သဘင္အလယ္တြင္ မတင့္တယ္။

ႏြားႏွင့္တူေသာသူ
ေလာက၌ အစာစားျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ ေမထုန္မွီဝဲျခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ အိပ္ျခင္းသည္လည္း ေကာင္း ႏြား၌လည္းေကာင္း၊ ေယာက်္ား၌လည္းေကာင္း ရွိ၏။ အတတ္ပညာ ဟူသည္ကား ေယာက်္ား၏ အထူးေပတည္း။ အတတ္ပညာမွ ယုတ္ခဲ့မူကား ႏြားႏွင့္တူသည္ ျဖစ္၏။

အတူမရွိႏိုင္ေသာ အရာမ်ား
ေလာက၌ အတတ္ပညာႏွင့္တူေသာ အေဆြခင္ပြန္းသည္ မရွိ။
အနာႏွင့္တူေသာ ရန္သူသည္ မရွိ။
ကိုယ္ႏွင့္တူေသာ ခ်စ္ေသာသူမည္သည္ မရွိ။
ကံႏွင့္တူေသာ အားသည္မရွိ။

ေယာက္မႏွင့္တူသူ
သူမိုက္သည္ အသက္ထက္ဆံုးလည္း ပညာရွိကို အကယ္၍ ဆည္းကပ္ျငားအံ့။ ထုိသူမုိက္သည္ တရားကို မသိ၊ အဘယ္ကဲ့သို႕နည္းဟူမူေယာက္မသည္ ဟင္း၏ အရသာကို မသိသကဲ့သို႕တည္း။

လွ်ာႏွင့္တူသူ
ပညာရွိသည္ ခဏမွ်လည္း ပညာရွိကုိ အကယ္၍ ဆည္းကပ္ျငားအ့ံ။ တရားကို သိ၏။ အဘယ္ကဲ့သို႕နည္း ဟူမူကား လွ်ာသည္ ဟင္း၏ အရသာကို သိသကဲ့သို႕တည္း။

အရူးႏွင့္တူေသာသူမ်ား
ဥစၥာမရွိဘဲလ်က္ အရသာစားၾကဴးေသာသူ၊
ခြန္အားမရွိဘဲလ်က္ အသတ္အပုတ္ႀကိဳက္ေသာသူ၊
ပညာမရွိဘဲလ်က္ စကားလိုလားေသာသူ ဤသူတုိ႕ကား သူရူးႏွင့္ တူကုန္၏။

သူယုတ္လကၡဏာ
သူမေခၚဘဲ သူ႕အိမ္သို႕ သြားဖန္မ်ားေသာသူ၊
သူမေမးဘဲ စကားမ်ားမ်ား ေျပာတက္သူ၊
မိမိဂုဏ္ေက်းဇူးကို ပလႊားတတ္ေသာသူ၊ ဤသံုးပါးသည္ သူယုတ္၏ လကၡဏာတည္း။

အတတ္ပညာမရွိလွ်င္ မတင့္တယ္
အဆင္းအရြယ္ႏွင့္ ျပည့္စုံျခင္းမူလည္း ၊ ျပန္႕ေျပာၾကြယ္ဝေသာ အမ်ိဳး၌ ျဖစ္လွ်င္မူလည္း အတတ္ပညာမွ ယုတ္ခဲ့မူကား မတင့္တယ္ကုန္။ ေပါက္ပန္းတုိ႕သည္ အနံ႔ကင္းကုန္သကဲ့သို႕တည္း။

မထီမဲ့ျမင္ မျပဳသင့္
ေလာက၌ အမ်ိဳးယုတ္ေသာသူ၏ သားျဖစ္လ်က္ မင္း၏ အမတ္ျဖစ္တတ္၏။ လူမုိက္၏ သားျဖစ္လ်က္ ပညာရွိ ျဖစ္တတ္၏။ ဥစၥာမရွိေသာသူ၏ သားျဖစ္လ်က္ ဥစၥာမ်ားတတ္၏ ထို႕ေၾကာင့္ ေယာက်္ားတုို႕အား မထီမဲ့ျမင္ မျပဳကုန္ရာ။

ဆရာ၏ေစတနာ
အိုးထိန္းသည္သည္ အုိးကို ကြဲစိမ့္ေသာငွာ မခတ္၊ တင့္တယ္စိမ့္ေသာငွာ ခတ္၏။
ဆရာသည္ တပည့္တုိ႕အား အပါယ္ဆင္းရဲသို႕ က်ေစျခင္းငွာ မပုတ္ခတ္၊ အတတ္ပညာ အစီးအပြားဟူ ေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ပုတ္ခတ္၏။

ပညာရွိတုိ႕ႏွင့္သာ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံသင့္
ေတာင္ဇလပ္ပန္းကိုလွ်င္ ေပါက္ဖက္ႏွင့္ထုတ္၏။ ထုိသူ၏ ေတာင္ဇလပ္ပန္းသည္သာလွ်င္ ေကာင္းေသာအ နံ႔ကို လိႈင္ေစသည္ကား မဟုတ္။ ေပါက္ဖတ္တုိ႕သည္လည္း ေကာင္းေသာအနံ႔ကို လိႈင္ေစကုန္၏။ ထုိ႕အတူ ပညာရွိသူႏွင့္ ေပါင္းဖက္လွီဝဲရေသာ သူကို မွတ္အပ္၏။

လမ္းမွန္ကုိသာ ေလ်ာက္ပါ
ေလာက၌ စႏၶကူးပင္သည္ ေျခာက္ေသြ႕ေသာ္လည္း အနံ႔ကိုမစြန္႕။ ဆင္ေျပာင္သည္ စစ္ေျမျပင္သို႕ေရာက္ ေသာ္လည္း လူတုိ႕၏ မ်ာက္ေမွာက္၌တင့္တယ္ျခင္းကို မစြန္႕။ ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းသည္ ဆင္းရဲျခင္း သို႕ ေရာက္ေသာ္လည္း သူေတာ္ေကာင္းတရားကို မစြန္႕သည္သာတည္း။

လူမုိက္သား ရမ္းကား
အမိယုတ္ေသာသူကား မေကာင္းေသာစကားရွိသည္ ျဖစ္၏။
အဖယုတ္ေသာသူကား မေကာင္းေသာ အမူအက်င့္ရွိသည္ ျဖစ္၏။
မိဘႏွစ္ပါးစံုယုတ္မူကား မေကာင္းေသာစကားရွိသည္လည္းျဖစ္၏။
မေကာင္းေသာ အမူအက်င့္ရွိသည္လည္းျဖစ္၏။

သံဃာ့ပစၥည္းအဆိပ္သီး
ေလာက၌ အဆိပ္ကို အဆိပ္ဟူ၍ မဆိုကုန္။ သံဃာ၏ ဥစၥာကို အဆိပ္ဟူ၍ ဆုိအပ္၏။ အဆိပ္သည္ တစ္ႀကိမ္သာလွ်င္ သတ္တတ္၏။ သံဃာ၏ ဥစၥာသည္ကား အႀကိမ္ႀကိမ္အဖန္ဖန္ သတ္တတ္၏။

အမ်ားအက်ိဳးသယ္ပိုးသင့္
ေရကို ျမစ္တုိ႕သည္ မေသာက္ကုန္။ သစ္ပင္တုိ႕သည္ အသီးကို မစားကုန္။ မုိးသည္ အခ်ိဳ႕ေသာ အရပ္တုိ႕ ၌ မရြာကုန္။ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႕၏ ဥစၥာသည္လည္း သူတစ္ပါးတုိ႕မွာ အက်ိဳးသာတည္း။

အားလံုးႏွင့္အဆင္ေျပရန္
လုိခ်င္တပ္မက္ျခင္းရွိေသာသူကို တန္းစိုးလက္ေဆာင္ ေပးျခင္းျဖင့္ ယူရာ၏။ မာနခက္ထန္ေသာ သူကို လက္အုပ္ခ်ီသျဖင့္ ယူရာ၏။ သူမုိက္ကိုကား အလိုသို႕လုိက္သျဖင့္ ယူရာ၏။ ပညာရွိ အဟုတ္အမွန္ဆိုသ ျဖင့္ ယူရာ၏။

ေပးကမ္းျခင္းျဖင့္ ေအာင္ႏိုင္ရာ၏
ေလာက၌ ေပးကမ္းျခင္းသည္ မယဥ္ေက်းေသာသူကို ယဥ္ေက်းေစတတ္၏။ ေပးကမ္းျခင္းသည္ ခပ္သိမ္း ေသာအက်ိဳးကို ၿပီးေစတတ္၏။ ေပးကမ္းျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ခ်စ္ဖြယ္ေသာ စကားကို ဆုိျခင္း ေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ မိမိကလည္း သူ႕အေပၚ မုိေမာက္ႏိုင္ကုန္၏။ မိမိသို႕လည္း ရိုညႊတ္ကုန္၏။

ပညာရွိတုိ႕သေဘာ
ပညာရွိတို႕သေဘာကား မေရာက္ေသးေသာ ေဘးကို ျမင္သည္ရွိေသာ္ အေဝးကလွ်င္ ၾကဥ္ရာ၏။ ေရာက္ၿပီး ေရာက္ဆဲေသာ ေဘးကို ျမင္မူကား ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ေသာ သေဘာမရွိသည္ ျဖစ္၏။

တန္ဖိုးရွိေသာစကားမ်ား
ေလာက၌ ေက်ာက္ထီးသည္ ေလး၏။ ထုိထက္ နတ္တို႕၏ ေျပာၾကားျခင္းသည္ ေလး၏။ ထိုထက္ ဆရာမိ ဘတုိ႕၏ အဆံုးအမသည္ ေလး၏။ ထုိထက္ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ စကားသည္ ေလး၏။

မေနသင့္ေသာအရပ္
အၾကင္အရပ္၌ ျမတ္ႏိုးျခင္းမရွိ၊ ခ်စ္ျခင္းလည္းမရွိ၊ အေဆြခင္ပြန္းလည္း မရွိ၊ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ အတတ္ပညာသင္စိမ့္ေသာ သူလည္း မရွိ ၊ ထုိအရပ္၌ ေနျခင္းကို မျပဳရာ။

ဗုဒၶဘာသာတရားကို မယံုၾကည္လို႔ေမးေသာေမးခြန္းမ်ား

(၁) - ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ဘာလဲ။
(၂) - ဒီလိုဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာဟာ ဒႆနပညာရပ္ တစ္ခုဘဲေပါ့။
(၃) - ဗုဒၶဆိုတာ ဘယ္သူပါလဲ။
(၄) - ဗုဒၶဟာ သူ႕ရဲ႕ၾကင္ယာေတာ္နဲ႕ သားေတာ္ကို ပစ္ထားခဲ့တဲ့အတြက္
        တာ၀န္မဲ့ရာ မေရာက္ဘူးလား။
(၅) - ဗုဒၶက ပရိနိဗၺာန္ စံသြားၿပီဆိုေတာ့ သူက ကြၽႏု္ပ္တို႕ကို ဘယ္လို ကူညီႏိုင္ပါသလဲ။
(၆) - ဗုဒၶဟာ ထာ၀ရဘုရား (God) လား။

(၇) - ဗုဒၶဟာ ထာ၀ရဘုရား မဟုတ္ရင္ ဘာေၾကာင့္ သူ႕ကို လူေတြက ရွိခိုးကိုးကြယ္ေနၾကသလဲ။
(၈) - ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ႐ုပ္တုကို ကိုးကြယ္ၾကတယ္လို႕ တခ်ိဳ႕လူမ်ားက ေျပာတာ ၾကားဘူးပါတယ္။   
        ဟုတ္ပါသလား။
(၉) - တ႐ုတ္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားေက်ာင္းေတြ ထဲမွာ စကၠဴပိုက္ဆံေတြကို မီး႐ႈိ႕တာေတြ၊ ၿပီးေတာ့ တျခား
          ထူးထူးဆန္းဆန္း လုပ္ၾကတာ ေတြ႕ၾကရပါတယ္။ အဲဒါေတြကို ဘာေၾကာင့္ လုပ္ၾကပါသလဲ။
(၁၀) - ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ကုသိုလ္ျဖစ္ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ၾကတာ သိပ္မၾကားမိပါဘူး။ အဲဒါ ဘာေၾကာင့္လဲ။
(၁၁) - ဘာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားေနပါသလဲ။
(၁၂) - သင္က ဗုဒၶဘာသာကို အလြန္ အထင္ႀကီးတာပဲ။ သင္ဟာ သင့္ဘာသာတရားကို မွန္တယ္လို႕
          ယူဆၿပီး တျခားဘာသာ အားလံုးကို မွားတယ္လို႕ ယူဆပံုရတယ္။
(၁၃) - ဗုဒၶဘာသာဟာ သိပၸံနည္း က်ပါသလား။


(၁) ေမး - ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ဘာလဲ။

ေျဖ - “ဗုဒၶဘာသာ“ ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ “ဗုဒၶိ“ ဆိုတဲ့ စကားလံုးမွ လာတာပါ။ “ဗုဒၶ“ ဆိုတာ (ကိေလသာ တည္းဟူေသာ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္းမွ) “ႏိုးလာသူ“ လို႕ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ႏိုးၾကားေရး အေတြးအျမင္ (ဒႆန) ပညာပါပဲ။ ဒီဒႆနပညာကို ေဂါတမႏြယ္ဖြား သိဒၶတၳ မင္းသားကေန ဘုရား ျဖစ္လာတဲ့ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားက စတင္ေဟာေျပာခဲ့ပါတယ္။


ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားဟာ သက္ေတာ္ ၃၅ႏွစ္မွာ (ကိေလသာ တည္းဟူေသာ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္းမွ) ႏိုးလာၿပီးလွ်င္ ဘုရားအျဖစ္သို႕ ေရာက္ေတာ္မူပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္လို႕ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေပါင္း သန္းသံုးရာေက်ာ္ ရွိေနပါၿပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာေလာက္ အထိေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဟာ အေရွ႕တိုင္း ဒႆနပညာရပ္ တစ္ခုအျဖစ္သာ တည္ရွိခဲ့ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လဲ ယခုအခ်ိန္မွာ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကတိုက္ရွိ ႏိုင္ငံေပါင္း မ်ားစြာမွာလဲ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဦးေရတျဖည္းျဖည္း တိုးပြါးေနပါတယ္။

(၂) ေမး - ဒီလိုဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာဟာ ဒႆနပညာရပ္ တစ္ခုဘဲေပါ့။

ေျဖ - ဒႆနပညာဆိုတာ အဂၤလိပ္စကား Philosophy ကို ဘာသာျပန္ထားတာပါ။ အဘိဓာန္မ်ား ဖြင့္ျပခ်က္အရ ဆိုရင္ "philo"ဆိုတာ “ခ်စ္ခင္ျခင္း ေမတၲာ“ လို႕ ဆိုလိုပါတယ္။ "sophy" ဆိုတာ “ပညာ“ လို႕ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ "Philosophy" ဆိုတာ “ပညာကို ခ်စ္ခင္ျခင္း“၊ သို႕မဟုတ္ “ေမတၲာႏွင့္ ပညာ“ လို႕ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။

ဒီစကား ႏွစ္လံုးဟာ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကို အျပည့္အ၀ ေဖၚျပႏိုင္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ တရားက သဘာ၀တရားကို ၾကည္လင္ျပတ္သားစြာ ကြၽႏု္ပ္တို႕ နားလည္ ႏိုင္ေရးအတြက္ အျပည့္စံုဆံုး ဥာဏ္ပညာအရည္အေသြး တိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖို႕ သင္ေပးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽႏု္ပ္တို႕ဟာ သတၱ၀ါအားလံုးရဲ႕ မိတ္ေဆြသဖြယ္ ျဖစ္ႏိုင္ေစရန္ ေမတၱာ က႐ုဏာတရား တိုးပြါးေအာင္ ႀကိဳးစားဖို႕ကိုလဲ သင္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာကို အေတြးအျမင္ ပညာတစ္ရပ္လို႕ ဆိုႏိုင္ေသာ္လဲ သာမာန္ အေတြးအျမင္ပညာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမင့္ျမတ္ေသာ အေတြးအျမင္ပညာ (Supreme Philosophy) သာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၃) ေမး - ဗုဒၶဆိုတာ ဘယ္သူပါလဲ။

ေျဖ - ခရစ္မေပၚမီ ၅၆၃ ခုႏွစ္မွာ အိႏၵိယျပည္ ေျမာက္ပိုင္း (ကပိလ၀တ္ျပည္) ဘုရင္ သုေဒၶါဓနႏွင့္ မိဖုရား မယ္ေတာ္မာယာတို႕မွ သားကေလးတစ္ေယာက္ ဖြားျမင္ပါတယ္။ ဒီမင္းသားကေလးဟာ စည္းစိမ္ဥစၥာ ျပည့္ျပည့္စံုစံုႏွင့္ ႀကီးျပင္းလာရေသာ္လဲ ေနာက္ဆံုးမွာ ေလာကီစည္းစိမ္ဥစၥာေတြဟာ ခ်မ္းသာေပ်ာ္ရႊင္မႈကို မေပးႏိုင္ဘူးဆိုတာ ေတြ႕လာရတယ္။ ဒီမင္းသားဟာ သူ႕ပတ္၀န္းက်င္မွာ သူေတြ႕ျမင္ရတဲ့ ဆင္းရဲဒုကၡေတြေၾကာင့္ အႀကီးအက်ယ္ စိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ၿပီး လူသားတို႕ ခ်မ္းသာေရးအတြက္ ေသာ့ခ်က္ကိုရွာဖို႕ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။

အသက္၂၉ႏွစ္ ရွိတဲ့အခါ ဒီမင္းသားဟာ သူ႕ရဲ႕ၾကင္ယာေတာ္ (ယေသာဓရာ)ႏွင့္ သားေတာ္(ရာဟုလာ)ကို ထားခဲ့ၿပီးေတာ့ အဲဒီေခတ္က ဘာသာေရး ဆရာႀကီးမ်ားရဲ႕ အထံမွာ အသိပညာ ဆည္းပူးဖို႕ ထြက္လာခဲ့တယ္။ သူတို႕ဟာ ဒီမင္းသားကို ေျမာက္ျမားစြာ သင္ၾကား ေပးၾကေသာ္လဲ သူတို႕ကိုယ္တိုင္ ဆင္းရဲဒုကၡရဲ႕ အေၾကာင္းရင္း ဇာစ္ျမစ္ကို မသိၾကတဲ့အတြက္ ဒီဆင္းရဲဒုကၡကို ဘယ္လို ေက်ာ္လြန္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကိုလဲ မသိၾကဘူး။

သိဒၡတၳမင္းသားဟာ (ဥ႐ုေ၀လေတာ) မွာ ေျခာက္ႏွစ္ ၾကာေအာင္ ေလ့လာ ပြါးမ်ား အားထုတ္ၿပီးတဲ့ အခါမယ္ အ၀ိဇၨာကို ပယ္ခြါႏိုင္တဲ့အတြက္ (အမွန္တရားကို) ထိုးထြင္းသိျမင္သြားပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး သူ႕ကို “ဗုဒၶ“ (ကိေလသာတည္းဟူေသာ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္းမွ) “ႏိုးလာသူ“လို႕ ေခၚေ၀ၚ သမုတ္ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ျမတ္ဘုရားဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွစၿပီး ၄၅ႏွစ္ပတ္လံုး အိႏၵိယျပည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ သူေတြ႕သိထားတဲ့ တရားေတာ္မ်ားကို လွည့္လည္ေဟာေျပာ ခဲ့ပါတယ္။

(မွတ္ခ်က္ ။ ။ ဥ႐ုေ၀လေတာ၌ ဒုကၠရစရိယာ ေျခာက္ႏွစ္ၾကာ က်င့္စဥ္က ဘုရား မျဖစ္ေသးပါ။ ထိုအက်င့္မွားကို စြန္႕၍ အာနာပါနစ်ာန္ အေျခခံလ်က္ မဂၢင္ရွစ္တန္ ပြါးမွသာ ဘုရားအျဖစ္သို႕ ေရာက္ပါသည္။) ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားရဲ႕ ႀကီးမားလွတဲ့ မဟာ က႐ုဏာေတာ္ႏွင့္ ခႏၲီတရားေၾကာင့္ မ်ားစြာေသာ လူတို႕ဟာ တပည့္သာ၀ကအျဖစ္ ခံယူၾကပါတယ္။

သက္ေတာ္ ရွစ္ဆယ္ ျပည့္ေတာ္မူတဲ့အခါ သဘာ၀အေလ်ာက္ အိုျခင္းတရား၊ နာျခင္းတရားမ်ား ဖိစီးႏွိပ္စက္ ခံရေသာ္လဲ ခ်မ္းေျမ႕ေအးၿငိမ္းလ်က္ပင္ ေနာက္ဆံုးမွာ ပရိနိဗၺာန္၀င္စံေတာ္ မူပါတယ္။)

(၄) ေမး - ဗုဒၶဟာ သူ႕ရဲ႕ၾကင္ယာေတာ္နဲ႕ သားေတာ္ကို ပစ္ထားခဲ့တဲ့အတြက္ တာ၀န္မဲ့ရာ  
              မေရာက္ဘူးလား။

ေျဖ - ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ သူ႕ရဲ႕ ၾကင္ယာေတာ္နဲ႕ သားေတာ္ကို လြယ္လြယ္နဲ႕ ပစ္ထားႏိုင္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူအခ်ိန္ အၾကာႀကီး စဥ္းစားၿပီး တြန္႕ဆုတ္တြန္႕ဆုတ္ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးက်မွ သူ႕မိသားစုကို ေကြၽးေမြးေစာင့္ေရွာက္ တာထက္ တေလာကလံုးရဲ႕ အက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္တာက ပိုၿပီး အက်ိဳး ႀကီးမားတယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္ၿပီး ဒီလမ္းကို ေရြးခ်ယ္လိုက္တာပါပဲ။

ႀကီးမားတဲ့ မဟာက႐ုဏာေတာ္က ဗုဒၶျမတ္စြာကို တေလာကလံုးရဲ႕ အက်ိဳးကို ေဆာင္ေစတာပါပဲ။ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕ၿပီး အဆင္းရဲအပင္ပန္း ခံမႈေၾကာင့္ တေလာကလံုး ႀကီးမားတဲ့ အက်ိဳးကို အခုတိုင္ ခံစားေနၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုၾကည့္ရင္ ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ တာ၀န္မမဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါဟာ အႀကီးမားဆံုးေသာ စြန္႕လႊတ္မႈ ႀကီးပါပဲ။

(၅) ေမး - ဗုဒၶက ပရိနိဗၺာန္ စံသြားၿပီဆိုေတာ့ သူက ကြၽႏု္ပ္တို႕ကို ဘယ္လို ကူညီႏိုင္ပါသလဲ။

ေျဖ - လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ကိုေတြ႕ရွိတဲ့ မုိက္ကယ္ ဖာရာေဒး ဟာ ကြယ္လြန္သြားပါၿပီ။ သို႕ေသာ္လဲ သူ႕ရဲ႕ ေတြ႕ရွိခ်က္က ကြၽႏု္ပ္တို႕ကို အခုတိုင္ ကူညီေနပါတယ္။ ေရာဂါေပါင္း မ်ားစြာကို ကုသတဲ့ ကုထံုးေတြကို ေတြ႕ရွိတဲ့ လူး၀စ္ပါးစ္ခ်ား ဟာလဲ ကြယ္လြန္သြားပါၿပီ။ သို႕ေသာ္လဲ သူေတြ႕ရွိတဲ့ ကုထံုးေတြက အခုတိုင္ အသက္ေပါင္း မ်ားစြာကို ကယ္ေနဆဲပါပဲ။

 ေက်ာ္ၾကားတဲ့ အႏုပညာ မ်ားစြာကို တီထြင္ ဖန္တီးခဲ့တဲ့ လီယိုနာဒိုဒါဗင္ခ်ီ ဟာလဲ ေသသြားပါၿပီ။ သို႕ေသာ္လဲ သူဖန္တီးခဲ့တဲ့ အႏုပညာေတြက လူေတြကို အခုတိုင္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ေပးေနဆဲပါပဲ။ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားနဲ႕ အာဇာနည္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား ကြယ္လြန္သြားၾကတာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေသာ္လဲ သူတို႕အေၾကာင္းကို ကြၽႏု္ပ္တို႕ ဖတ္႐ႈရတဲ့အခါမွာ သူတို႕လို ေနထိုင္ ျပဳမူလိုစိတ္မ်ား ကြၽႏု္ပ္တို႕ သႏၲာန္မွာ တဖြားဖြား ေပၚလာပါတယ္။

ဟုတ္ပါတယ္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္ စံတာဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ ၾကာသြားပါၿပီ။ သို႕ေသာ္လဲ ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားရဲ႕ တရားေတာ္မ်ားဟာ အခုတိုင္ ကူညီေနဆဲပါပဲ။ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ နမူနာေကာင္းေတြက လူေတြကို အခုတိုင္ အားတက္ေစတုန္းပါပဲ။ သူ႕စကားေတာ္ေတြက အခုတိုင္ လူေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြကို ေျပာင္းလဲေစတုန္းပါပဲ။ ဗုဒၶျမတ္စြာမွာသာလွ်င္ ပရိနိဗၺာန္စံၿပီးေနာက္ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာသည့္တိုင္ေအာင္ ဒီလိုစြမ္းအားမ်ား ရွိေနႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၆) ေမး - ဗုဒၶဟာ ထာ၀ရဘုရား (God) လား။

ေျဖ - ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ ထာ၀ရဘုရား မဟုတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶျမတ္စြာက သူဟာ ထာ၀ရဘုရားလို႕ျဖစ္ေစ၊ ထာ၀ရဘုရားရဲ႕ သားေတာ္လို႕ျဖစ္ေစ၊ ထာ၀ရဘုရားက လႊတ္လိုက္တဲ့ တမန္ေတာ္လို႕ျဖစ္ေစ မမိန္႕ၾကားပါဘူး။ ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ အလံုးစံု ျပည့္စံုတဲ့ လူသား တစ္ဦးပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူ႕လို ကြၽႏု္ပ္တို႕ ႀကိဳးစားလွ်င္ ကြၽႏု္ပ္တို႕လဲ သူ႕လိုပဲ အလံုးစံု ျပည့္စံုသူမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း မိန္႕ၾကားေတာ္ မူပါတယ္။

(၇) ေမး - ဗုဒၶဟာ ထာ၀ရဘုရား မဟုတ္ရင္ ဘာေၾကာင့္ သူ႕ကို လူေတြက ရွိခိုးကိုးကြယ္ေနၾကသလဲ။

ေျဖ - ကိုးကြယ္နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က တစ္စံုတစ္ခုေသာ တန္ခိုးရွင္ဘုရား (God) ကို ကိုးကြယ္တဲ့အခါ အဲဒီဘုရားကို ခ်ီးက်ဴးေထာပနာ ျပဳၾကတယ္။ ဂုဏ္ျပဳၾကတယ္။ တစ္စံုတစ္ရာ ပူေဇာ္ပသ ၾကတယ္။ ကိုယ္လိုတာကို ဘုရားဆီမွာ ေတာင္းၾကတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ၾကတာကေတာ့ မိမိတို႕ရဲ႕ ခ်ီးက်ဴးေထာပနာသံကို အဲဒီဘုရားက ၾကားလိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္လို႕၊ ပူေဇာ္ပသ တာကို လက္ခံလိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္လို႕၊ ဆုေတာင္းတာကို ျဖည့္ဆည္းေပးလိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္လို႕ပါပဲ။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ကေတာ့ ဒီလို ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္မႈ မ်ိဳးကို မလုပ္ၾကပါဘူး။ တျခား ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္မႈတစ္မ်ိဳးကေတာ့ မိမိတို႕ ေလးျမတ္ၾကည္ညိဳတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးဦး သို႕မဟုတ္ တစ္စံုတစ္ရာကို ႐ိုေသသမႈ ဂါရ၀ ျပဳၾကတယ္။ ဆရာအခန္းထဲ ၀င္လာရင္ ေနရာက ထ ေပးၾကတယ္။ ဂုဏ္သေရရွိတဲ့ လူနဲ႕ေတြ႕ရင္လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ၾကတယ္။ အမ်ိဳးသားသီခ်င္း တီးရင္ မတ္တပ္ရပ္ အေလးျပဳၾကတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ ႐ိုေသေလးစားမႈကို ျပတဲ့ အမူအရာေတြ ပါပဲ။
ေလးျမတ္ၾကည္ညိဳမႈကို ေဖၚျပၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို အ႐ိုအေသ ဂါရ၀ျပဳၿပီး ရွိခိုး ကိုးကြယ္မႈဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျပဳလုပ္ၾကတဲ့ ရွိခိုး ကိုးကြယ္မႈမ်ိဳးပါပဲ။ တင္ပလႅင္ေခြ ထိုင္ၿပီး ရင္ခြင္ထက္မွာ လက္ႏွစ္ဖက္ကို ရြရြကေလးခ်ထားတဲ့ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြါးေတာ္ရဲ႕ မဟာက႐ုဏာေတာ္ျဖင့္ ၾကည္လင္ လန္းဆန္းေနတဲ့ မ်က္ႏွာေတာ္ဟာ ကြၽႏု္ပ္တို႕ရဲ႕ သႏၲာန္မွာ ၿငိမ္းေအးမႈနဲ႕ ေမတၱာတရား တိုးပြါးေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖို႕ ကြၽႏု္ပ္တို႕ကို သတိေပး ေနပါတယ္။ အေမႊးတိုင္ရဲ႕ အေမႊးနံ႕က ကြၽႏု္ပ္တို႕ သႏၲာန္မွာ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနေစဖို႕ သတိေပးေနပါတယ္။

ဆီမီးကေတာ့ ပညာဆီမီး တန္ေဆာင္ ထြန္းေျပာင္ေစဖို႕ သတိေပးေနပါတယ္။ ကပ္လွဴထားတဲ့ ပန္းမ်ားရဲ႕ ၫႈိးႏြမ္းေၾကြက်သြားတဲ့ သေဘာက ကြၽႏု္ပ္တို႕အား အနိစၥတရားကို သတိရေစပါတယ္။ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြါးေတာ္ေရွ႕မွာ ဦးၫႊတ္ရွိခိုးျခင္းက ကြၽႏု္ပ္တို႕ကို တရားဓမၼ ေဟာေျပာၫႊန္ျပ ဆံုးမေတာ္မူတဲ့အတြက္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ျမတ္ဘုရားရဲ႕ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ကို ေလးျမတ္ေကာ္ေရာ္ ပူေဇာ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားရဲ႕ ရွိခိုးကိုးကြယ္မႈပါပဲ။

(၈) ေမး - ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ႐ုပ္တုကို ကိုးကြယ္ၾကတယ္လို႕ တခ်ိဳ႕လူမ်ားက ေျပာတာ
              ၾကားဘူးပါတယ္။ ဟုတ္ပါသလား။

ေျဖ - ဒီလို အေျပာမ်ိဳးဟာ ဗုဒၶဘာသာကို နားလည္မွားေနတဲ့ လူေတြ ေျပာၾကတဲ့ စကားေတြပါ။ အဘိဓာန္မ်ားကေတာ့ ႐ုပ္တုကို ထာ၀ရဘုရား(God) အျဖစ္နဲ႕ ရွိခုိးကိုးကြယ္ၾကတာကို ႐ုပ္တု ကိုးကြယ္မႈ လို႕ ဖြင့္ျပၾကပါတယ္။ သိၾကတဲ့အတိုင္းပဲ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ဗုဒၶျမတ္စြာကို ထာ၀ရဘုရားတစ္ပါး(God) အေနနဲ႕ ယံုၾကည္ သိမွတ္ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ သစ္သား႐ုပ္တု၊ သံ႐ုပ္တု၊ ေၾကး႐ုပ္တု စသည္ကို ဘယ္မွာ ကိုးကြယ္ၾကပါမလဲ။ သို႕ေသာ္လဲ တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္။

ဘာသာတရားတိုင္းမွာ ဘာသာ၀င္တိုင္းဟာ အယူအဆ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေဖၚျပဖို႕ အမွတ္လကၡဏာ(Symbol) အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ဥပမာ - တာအိုဘာသာမွာဆိုရင္ ဆန္႕က်င္ဘက္ ႏွစ္ခုတို႕ရဲ႕ ညီၫႊတ္ ေပါင္းစည္းမႈကို ေဖၚျပဖို႕ရာ ယင္နဲ႕ယန္(Ying -Yang) ကို အမွတ္လကၡဏာအျဖစ္ အသံုးျပဳပါတယ္။


ဆစ္ဘာသာမွာ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈကို ေဖၚျပဖို႕ရာ ဓားကို အမွတ္လကၡဏာအျဖစ္ အသံုးျပဳပါတယ္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာမွာ ခရစ္ေတာ္ တည္ရွိျခင္းကို ေဖၚျပဖို႕ရာ ငါးကို အမွတ္လကၡဏာအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကတယ္။ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ လူသားအတြက္ အသက္စြန္႕လႊတ္မႈကို ေဖာ္ျပဖို႕ရာ လက္၀ါးကပ္တိုင္ကို အမွတ္လကၡဏာအျဖစ္ အသံုးျပဳပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာမွာ လူသားတစ္ဦးရဲ႕ အလံုးစံုၿပီးျပည့္စံုမႈကို
ေဖၚျပဖို႕ရာ ဘုရား႐ုပ္တုေတာ္ကို အမွတ္လကၶဏာအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ဗုဒၶ႐ုပ္တုေတာ္က ဗုဒၶရဲ႕ တရားေတာ္မ်ားမွာ ပါ၀င္တဲ့ လူသားနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့ သဘာ၀မ်ားကို ကြၽႏ္ုပ္တို႕အား သတိရေစပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဟာ လူသားကို ဗဟိုျပဳပါတယ္ ထာ၀ရဘုရား သိ ကို ဗဟိုမျပဳဘူး ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႕ အလံုးစံု ၿပီးျပည့္စံုေရးနဲ႕ အသိမွန္ အျမင္မွန္ ရေရးအတြက္ ဗဟိဒၶသႏၲာန္ကို မၾကည့္ရဘူး၊အဇၩတၱသႏၲာန္ကိုသာ ၾကည့္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုလဲ ကြၽႏ္ုပ္တို႕အား သတိရေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ႐ုပ္တုကို ရွိခိုးကိုးကြယ္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲေျပာဆိုခ်က္ ေတြဟာ မမွန္ပါဘူး။

(၉) ေမး - တ႐ုတ္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားေက်ာင္းေတြ ထဲမွာ စကၠဴပိုက္ဆံေတြကို မီး႐ႈိ႕တာေတြ၊ ၿပီးေတာ့
             တျခား ထူးထူးဆန္းဆန္း လုပ္ၾကတာ ေတြ႕ၾကရပါတယ္။ အဲဒါေတြကို ဘာေၾကာင့္
             လုပ္ၾကပါသလဲ။

ေျဖ - ကြၽႏု္ပ္တို႕ဟာ ကြၽႏု္ပ္တို႕ နားမလည္တဲ့ အရာမ်ားကို ေတြ႕ရတဲ့အခါ အဲဒါေတြကို ကြၽႏု္ပ္တို႕အတြက္ ထူးဆန္းေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုဟာေတြကို အထူးအဆန္း ေတြပဲလို႕ အမွတ္တမဲ့ ဘာသိဘာသာ မေနပဲ အဲဒါေတြရဲ႕ အဓိပၸါယ္ေတြကို ရွာေဖြဖို႕ ႀကိဳးစားသင့္ၾကပါတယ္။ မွန္ပါတယ္၊ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ လိုက္နာ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာေတြဟာ ဗုဒၶတရားေတာ္မွာ အေျခမခံပဲ နားလည္မွားမႈနဲ႕ အမ်ားယံုၾကည္ လက္ခံထားတဲ့ အစြဲအလမ္းေပၚမွာ အေျခခံထားတာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။

ဒီလိုကိစၥေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ တစ္ခုတည္းမွာသာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာသာတိုင္းမွာပဲ ရံဖန္ရံခါ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ တရားေတာ္မ်ားကို ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ အေသးစိတ္ ေဟာျပေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒါကိုမွ ျပည့္ျပည့္စံုစံု နားမလည္ရင္ေတာ့ ဗုဒၶျမတ္စြာကို အျပစ္ဆိုလို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္လို႕ မွတ္သားဖြယ္ အဆံုးအမ တစ္ခုကေတာ့ “ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရေသာ လူတစ္ေယာက္သည္ ေဆးဆရာအထံမွ ေဆးကုသမႈ ခံယူဖို႕ လြယ္ကူပါလ်က္နဲ႕ ကုသမႈ မခံယူလွ်င္ ေဆးဆရာ၏ အျပစ္မဟုတ္ေပ။

ထို႕အတူပင္ ကိေလသာေရာဂါ အဖိစီး အႏွိပ္စက္ခံေနရသူသည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္မ်ား ရွိေနပါလ်က္နဲ႕ တရားေဆးျဖင့္ မကုစားလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရား၏ အျပစ္မဟုတ္ေပ။” ဗုဒၶဘာသာကိုပဲျဖစ္ေစ၊ တျခား ဘာသာတရားကိုပဲျဖစ္ေစ အဲဒီဘာသာတရားအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း နားမလည္သူမ်ားက အမွား၊ အမွန္၊ အဆိုး၊ အေကာင္းကို မဆံုးျဖတ္သင့္ပါဘူး။

(၁၀) ေမး - ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ကုသိုလ္ျဖစ္ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ၾကတာ သိပ္မၾကားမိပါဘူး။ အဲဒါ

               ဘာေၾကာင့္လဲ။

 ေျဖ - ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြလဲ ကုသိုလ္ျဖစ္ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ သင္မၾကားမိတာကေတာ့ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္မ်ားဟာ သူတို႕လုပ္တဲ့ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေတြ အေၾကာင္းကို ၀ါၾကြားေျပာဆိုဖို႕ မလိုဘူးလို႕ ယူဆထားၾကလို႕ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ႏွစ္ေပါင္းေတာ္ေတာ္ၾကာဆီက ဂ်ပန္ ဗုဒၶဘာသာ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ နစ္ခိုနိရ၀ါႏို ဟာ ဘာသာတရားအားလံုး ေပါင္စည္းညီၫြတ္မႈ တိုးတက္ေရးကို လုပ္ေဆာင္တဲ့အတြက္ (Templeton Prize) တင္ပယ္လ္တန္ဆုကုိ ရရွိပါတယ္။

အလားတူပဲ ထိုင္းဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး တစ္ပါးဟာ မူးယစ္ေဆး စြဲသူမ်ားကို ကုသရာမွာ ထူးခြၽန္တဲ့အတြက္ မက္ေဆးေဆး ဆုကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တုန္းကလဲ အရွင္ ကႏၲယပိ၀တ္ ဆိုတဲ့ ထိုင္းဘုန္းႀကီးတစ္ပါးဟာ ေက်းလက္ ေတာရြာမ်ားမွာရွိတဲ့ အေျခအေနမဲ့ ကေလးမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ ျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ]ေနာ္ေ၀ ကေလးမ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု} ကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ အေနာက္တိုင္း ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႕ (Western Buddhist Order) ဟာ အိႏၵိယျပည္မွာ ဆင္းရဲသားမ်ား အတြက္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႕တဲ့ လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ ကေလးျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္ေရး ဌာနေတြ၊ ေဆးေပးခန္းေတြ၊ တႏိုင္ စက္မႈလုပ္ငန္း အေသးစားေတြ တည္ေထာင္ၿပီး ျပဳစု ပ်ိဳးေထာင္ေပးေနပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ တျခား ဘာသာ၀င္မ်ားလိုပဲ သူတစ္ပါးကို အကူအညီ ေပးရတာဟာ သူတို႕ရဲ႕ ဘာသာတရား လိုက္နာက်င့္ၾကံမႈကို ေဖၚျပတာပဲလို႕ သိျမင္မွတ္ယူၾကပါတယ္။ သို႕ေသာ္လဲ ဒါေတြကို ကိုယ့္ကိုယ္ကို မထင္ေပၚေစပဲ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ပဲ လုပ္သင့္တယ္လို႕ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ရဲ႕ ကုသိုလ္ျဖစ္လုပ္ငန္းေတြ အေၾကာင္းကို သင္ သိပ္မၾကားရတာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

(၁၁) ေမး - ဘာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားေနပါသလဲ။

ေျဖ - လူေတြ စားသံုးၾကတဲ့ သၾကားေတြလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကတာ မဟုတ္လား။ သၾကားျဖဴ၊ သၾကားညိဳ၊ ေက်ာက္သၾကား၊ သၾကားရည္၊ ေရခဲသၾကား စသည္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကတာပဲ။ သို႕ေသာ္လဲ အားလံုးဟာ သၾကားခ်ည္းပဲ ၿပီးေတာ့ သၾကားတိုင္းဟာ ခ်ိဳၾကတာခ်ည္းပဲ။ မခ်ိဳတဲ့ သၾကားရယ္လို႕ မရွိဘူး။ ဒီလို သၾကားအမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား ထုတ္ၾကတာက သူတို႕ကို သံုးစြဲပံု သံုးစြဲနည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကလို႕ပါပဲ။

ဗုဒၶဘာသာလဲ ထို႕အတူပါပဲ။ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၊ စ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၊ အမိတာဘာ ဗုဒၶဘာသာ၊ ေယာဂါစာရ ဗုဒၶဘာသာ၊ ၀ဇီရယာန ဗုဒၶဘာသာ စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားေနၾကေသာ္လဲ အႏွစ္သာရအားျဖင့္ အတူတူပါပဲ။ အဲဒီ အႏွစ္သာရက ဘာလဲဆိုေတာ့ ကိေလသာမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္း၊ ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္းဆိုတဲ့ အႏွစ္သာရပါပဲ။

ဗုဒၶဘာသာဟာ သူျဖစ္ေပၚရာ ယဥ္ေက်းမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ဟပ္မိေအာင္ အသြင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ အသစ္ျဖစ္တဲ့ မ်ိဳးဆက္ အသီးသီးနဲ႕ ကိုက္ညီေအာင္ ရာစုႏွစ္မ်ား တေလ်ာက္မွာ ဗုဒၶဘာသာကို ျပန္ၿပီး အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုၾကပါတယ္။ ျပင္ပ ပံုပန္းသဏၭာန္ အေနနဲ႕ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားေနတယ္လို႕ ထင္ရေသာ္လဲ အားလံုးရဲ႕ ဗဟိုခ်က္မ အႏွစ္သာရကေတာ့ သစၥာေလးပါး မဂၢင္ရွစ္ပါးပါပဲ။

ဗုဒၶဘာသာ အပါအ၀င္ ဘာသာႀကီးမ်ား အားလံုးဟာ ဂိုဏ္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲခဲ့ၾကပါတယ္။ သို႕ေသာ္လဲ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးဟာ အခ်င္းခ်င္း ဘယ္ေတာ့မွ စစ္ပြဲေတြ မဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကပါဘူး။ သူတို႕ဟာ အခ်င္းခ်င္း ဘယ္ေတာ့မွ ရန္မပြါး ခဲ့ၾကပါဘူး။ ခုေခတ္မွာဆိုရင္ ဂိုဏ္းတစ္ဂိုဏ္းရဲ႕ ေက်ာင္းကန္ဘုရားကို တစ္ျခား ဂိုဏ္းတစ္ခုက သြားေရာက္ၿပီး အတူတကြ ဘုရား၀တ္ျပဳၾကပါတယ္။ တျခားဘာသာေရး ေလာကမွာ တကယ္ေတာ့ အလြန္ရွားပါတယ္။

 (၁၂) ေမး - သင္က ဗုဒၶဘာသာကို အလြန္ အထင္ႀကီးတာပဲ။ သင္ဟာ သင့္ဘာသာတရားကို မွန္တယ္လို႕
                ယူဆၿပီး တျခားဘာသာ အားလံုးကို မွားတယ္လို႕ ယူဆပံုရတယ္။

 ေျဖ - ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ တရားေတာ္မ်ားကို နားလည္ သေဘာေပါက္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မည္သူမဆို တျခား ဘာသာတရား မွားတယ္လို႕ မထင္ၾကပါဘူး။ တျခားဘာသာတရားမ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္စစ္ေဆးဖို႕ရာ စစ္မွန္တဲ့ လံု႕လ၀ီရိယကို ျပဳသူမွန္သမွ် ဘယ္သူမွ အဲဒီလို မထင္ၾကပါဘူး။

ဘာသာတရား အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေလ့လာတဲ့ အခါမွာ ပထမဆံုး သတိျပဳမိတာကေတာ့ ဒီဘာသာတရား ေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား တူညီၾကတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ အားလံုးေသာ ဘာသာတရားမ်ားက လူသားရဲ႕ လက္ရွိ အေျခအေနဟာ ေက်နပ္ဖြယ္ မရွိဘူးလို႕ ၀န္ခံၾကတာပါပဲ။ လူသားရဲ႕ အေျခအေန တိုးတက္လိုရင္ စိတ္ေနစိတ္ထား အျပဳအမူ ေျပာင္းလဲဖို႕ လိုအပ္တယ္လို႕ အားလံုးယံုၾကည္ၾကပါတယ္။

ဘာသာတရား အားလံုးဟာ ေမတၱာ၊ က႐ုဏာ၊ ေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္း၊ လူမႈေရး၊ တာ၀န္၀တ္တရားမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္း စတဲ့ က်င့္၀တ္မ်ားကို သင္ၾကားေပးၾကပါတယ္။ ဒီဘာသာတရား အားလံုးက အဆံုးစြန္ ျပည့္စံုတဲ့ သေဘာတစ္ခုဟာ ပံုသဏၭာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ရွိတယ္ဆိုတာ လက္ခံၾကပါတယ္။ ဘာသာတရားမ်ားက ဒီ လံုး၀အုပ္စံု ျပည့္စံုတဲ့ သဘာ၀ကို ဘာသာစကား အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အမွတ္အသား အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ရွင္းလင္း ေဖၚျပၾကပါတယ္။

အရာရာကို တစ္ဘက္သက္ ႐ႈျမင္သံုးသပ္တဲ့နည္းကို အျမင္က်ဥ္းစြာ တြယ္ကပ္ထားၾကတဲ့ အခါမွာသာ သည္းမခံႏိုင္မႈ၊ မာနတရားနဲ႕ ကိုယ္သာမွန္ စိတ္ထားေတြ ျဖစ္ပြါးေပၚေပါက္ လာတတ္ပါတယ္။ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္၊ တ႐ုတ္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ လူ ၄ ဦး ေကာ္ဖီပန္းကန္ တစ္လံုးကို ၾကည့္ၾကတယ္ ဆိုပါစို႕။ အဲဒီပန္းကန္ကို အဂၤလိပ္က Cup လို႕ေခၚတယ္။
ျပင္သစ္က Tasse လို႕ေခၚတယ္။ တ႐ုတ္က Pei ၊ အင္ဒိုနီးရွားက cawan လို႕ေခၚတယ္။ အဲဒါ သူ႕အေခၚမွန္တယ္၊ တစ္ျခားလူ႕အေခၚ မွားတယ္လို႕ ကိုယ့္အဘိဓာန္ ကိုယ္ ကိုးကားၿပီး အေၾကာက္အကန္
ျငင္းခံုးေနၾကပါေရာ။

အဲဒီအခိုက္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦး ေရာက္လာၿပီး ဘာမွေျပာမေနဘဲ ေကာ္ဖီပန္းကန္ကို ေကာက္ယူၿပီး ေမာ့ေသာက္ျပစ္လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ သူက ဟိုလူေလးေယာက္ကို ေျပာလိုက္တယ္။ ဒီပန္းကန္ကို ဘယ္လိုပဲ မိတ္ေဆြတို႕ေခၚေခၚ လိုရင္းက ဒါကို ေကာ္ဖီေသာက္ဖို႕ အသံုးျပဳတာပါပဲ၊
ျငင္းခံုေနလို႕ ဘာအက်ိဳးရွိမလဲ၊ ေသာက္ဖို႕ပန္းကန္ကို ေသာက္လိုက္မွ
အေမာေျပၿပီး လန္းဆန္းလာမွာေပါ့၊ အဲဒါ လိုရင္းပဲ။ ဒါဟာ ဘာသာတရားမ်ားအပၚ ဗုဒၶဘာသာက ျမင္တဲ့ အျမင္၊ ထားတဲ့ စိတ္ထားပါပဲ။

(၁၃) ေမး - ဗုဒၶဘာသာဟာ သိပၸံနည္း က်ပါသလား။

 ေျဖ - ဒီအေမးကို မေျဖမီ သိပၸံ ဆိုတဲ့ စကားလံုးရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကို ရွာၾကည့္တာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဘိဓာန္မ်ားက ဒီလိုဖြင့္ျပၾကပါတယ္။ "သိပၸံ" ဆိုတာ တကယ္ျဖစ္ေနတဲ့ သဘာ၀တစ္ခုကို လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ ၾကည့္႐ႈျခင္းႏွင့္ စမ္းသပ္ျခင္းတို႕အေပၚ အေျခခံၿပီး စနစ္တစ္ခု ေဖာ္ထုတ္တဲ့ပညာ၊ တိတိက်က် ေလ့လာစမ္းသပ္ သိရွိထားတဲ့ အရာတစ္ခုနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ သဘာ၀က်တဲ့ နည္းလမ္း ဥပေဒသမ်ား သတ္မွတ္ေဖၚျပတဲ့ ပညာပါပဲ။ အဲဒီပညာရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုခုလဲ သိပၸံပါပဲ။

ဗုဒၶဘာသာမွာ ဒီဖြင့္ဆိုခ်က္နဲ႕ မကိုက္ညီတဲ့ အခ်က္အလက္မ်ား ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လဲ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ လိုရင္း တရားျဖစ္တဲ့ သစၥာေလးပါးကေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုက္ညီပါတယ္။

ပထမဆံုး အမွန္တရားက ဒုကၡသစၥာပါ။ ဒီမွာ ဆင္းရဲျခင္းဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ေတြ႕သိ ခံစားရတဲ့ အရာပါ။ သူ႕ကို အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္လို႕လဲ ရပါတယ္။ လက္ေတြ႕ ခံစားသိျမင္လို႕လဲ ရပါတယ္။

ဒုတိယ အမွန္တရားက သမုဒယသစၥာပါ။ လိုခ်င္တပ္မက္မႈ တဏွာကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဆင္းရဲဒုကၡကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ အေၾကာင္းျဖစ္တဲ့ ဒီတဏွာဟာလဲ ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕သိ ခံစားရတဲ့ အရာပါ။ အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္လို႕လဲ ရတယ္။ လက္ေတြ႕ ခံစား သိျမင္လို႕လဲ ရပါတယ္။ ဒီဒုကၡနဲ႕ ဒုကၡရဲ႕ အေၾကာင္းတရား အမွန္ကို ဒႆနပညာဆိုင္ရာ စကားလံုးေတြနဲ႕ ရွင္းျပဖို႕ မလိုပါဘူး။ ကိုယ္ေတြ႕ ခံစားသိျမင္ရတဲ့ အရာေတြပါ။

တတိယ အမွန္တရားကေတာ့ နိေရာဓသစၥာပါ။ ဆင္းရဲကုန္ဆံုးတဲ့သေဘာ၊ ဆင္းရဲၿငိမ္းတဲ့သေဘာပါ။ ဒီသေဘာကို အနႏၲ တန္ခိုးရွင္ဆိုသူ တစ္ဦးဦးကို အားကိုးလို႕ မရပါဘူး။ ယံုၾကည္႐ံုမွ် ဆုေတာင္႐ံုမွ်နဲ႕လဲ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဆင္းရဲဒုကၡရဲ႕ အေၾကာင္းတရားကို ပယ္သတ္ႏိုင္မွပဲ ရပါတယ္။

စတုတၳ အမွန္တရားကေတာ့ ဆင္းရဲၿငိမ္းေစတဲ့ နည္းလမ္းျဖစ္တဲ့ မဂၢသစၥာပါ။
ဒီဆင္းရဲၿငိမ္းေရး နည္းလမ္းကလဲ ဒႆနပညာ သေဘာတရားေတြနဲ႕ လံုး၀ မသက္ဆိုင္ ပါဘူး။ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ နည္းလမ္းအတိုင္း လက္ေတြ႕ က်င့္မွပဲ ရပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းကလဲ အစမ္းသပ္ခံ နည္းလမ္းပါ။

သိပၸံပညာမွာလိုပဲ ဗုဒၶဘာသာကို ရွင္းျပဖို႕လဲ အနႏၲ တန္ခိုးရွင္ အယူအဆကို လက္ခံဖို႕ မလိုပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ ကိုယ္တိုင္က စၾကာ၀ဠာ ကမၻာေလာႀကီးရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပံုကို သဘာ၀ နိယာမေတြနဲ႕ ရွင္းျပထားပါတယ္။ ဒီအခ်က္ အားလံုးက ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ သိပၸံနည္းက် အႏွစ္သာရကို ေသခ်ာစြာ ေဖၚေဆာင္ ေနပါတယ္။

ဒီမွာလဲ ကြၽႏု္ပ္တို႕ ဗုဒၶျမတ္စြာ အၿမဲတေစ ဆံုးမခဲ့တဲ့ အဆံုးအမက ကြၽႏု္ပ္တို႕ဟာ ဘယ္အရာကိုမဆို အကန္းယံု အရမ္းယံု မယံုမိၾကဖို႕၊ ေမးျမန္း၊ စံုစမ္း၊ စစ္ေဆး၊ စမ္းသပ္ၿပီးမွ ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕သိခံစားရတဲ့ အရာေပၚမွာ အေျခခံၿပီး ယံုသင့္မွ ယံုဖို႕ပါပဲ။ ဒီအဆံုးအမမွာ တိက်တဲ့ သိပၸံနည္းက် အျမင္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။

ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား ဆံုးမပံုက -
ဗ်ာဒိတ္စကား ဆို႐ံုနဲ႕ မယံုၾကည္ပါႏွင့္ အစဥ္အဆက္ ယံုၾကည္လက္ခံလာတာ
ျဖစ္႐ံုႏွင့္ မယံုၾကည္ပါႏွင့္။ သတင္းၾကားနဲ႕လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္
ျမင့္ျမတ္တဲ့ က်မ္းစာမ်ားမွာ ပါ႐ံုနဲ႕လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္
တဆင့္ စကားမွ်ႏွင့္လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္ စဥ္းစားေတြးေခၚေရး တကၠေဗဒ၊
ဒႆနိကေဗဒေတြနဲ႕ ကိုက္ညီ႐ံုမွ်ႏွင့္လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္
ေျပာတဲ့လူက ယံုၾကည္ထိုက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္႐ံုမွ်ႏွင့္လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္
မိမိဆရာ ျဖစ္႐ံုမွ်ႏွင့္လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္
သင္ကိုယ္တိုင္ ေကာင္းတဲ့အရာပဲ၊ အျပစ္ကင္းတဲ့ အရာပဲ၊ ပညာရွိတို႕ ခ်ီးမြမ္းအပ္တဲ့ အရာပဲ၊ လက္ေတြ႕ က်င့္ၾကည့္တဲ့ အခါမွာလဲ မုခ် ခ်မ္းသာေစႏိုင္တဲ့ အရာပဲလို႕ ကိုယ္ေတြ႕ သိျမင္ရတဲ့ အခါက်မွပဲ အဲဒါကို ယံုၾကည္ လက္ခံ လိုက္နာ က်င့္ၾကံပါ။

ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဟာ ျပည့္ျပည့္၀၀ သိပၸံ နည္းက်တယ္လို႕ မဆိုႏိုင္ေသာ္လဲ အေတာ္ ခိုင္မာတဲ့ သိပၸံနည္းက် သေဘာသဘာ၀ေတြေတာ့ ပါ၀င္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တျခား ဘာသာတရားေတြထက္ ပိုၿပီးသိပၸံ နည္းက်တယ္လို႕ေတာ့ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။

ႏွစ္ဆယ္ရာစုႏွစ္မွာ အႀကီးျမတ္ဆံုး သိပၸံပညာရွင္ ျဖစ္တဲ့ အဲလ္ဘတ္အိုင္းစတိုင္း က ဗုဒၶဘာသာနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ဒီလိုေျပာပါတယ္။
ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ စၾက၀ဠာ တစ္ခုလံုး ကိုးကြယ္ၾကတဲ့ ဘာသာတရားတစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာလိမ့္မယ္။ အဲဒီဘာသာတရားဟာ ထာ၀ရဘုရား အယူအဆကို လႊမ္းမိုးသြားလိမ့္မယ္။ တရားေသ ၀ါဒကိုလဲေရွာင္လႊဲႏိုင္ လိမ့္မယ္။ သဘာ၀တရားႏွင့္ ဘာသာတရား ႏွစ္ခုလံုးကို လႊမ္းျခံဳမိတဲ့ ဒီဘာသာတရားဟာ ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးလံုး ကိုယ္ေတြ႕ ခံစား သိျမင္မႈနဲ႕ အဓိပၸါယ္ ျပည့္၀တဲ့ ေပါင္းစည္း ညီၫြတ္မႈေပၚမွာ အေျခခံလိမ့္မယ္။ ဒီအခ်က္ေတြကို ဗုဒၶဘာသာက အေျဖေပးလိမ့္မယ္။ တကယ္လို႕သာ ေခတ္သစ္ သိပၸံနည္းက် လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္တဲ့ ဘာသာတရားတစ္ခု ရွိတယ္ဆိုရင္ အဲဒီ ဘာသာတရားဟာ ဗုဒၶဘာသာပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္။

ဗုဒၶဘာသာကိုအဖ်က္သေဘာနဲ႔ေမးခြန္းေတြေမးလာခဲ့ရင္ျပန္လည္ေျဖႀကားနိုင္ရန္အတြက္
ဒီပိုစ့္ကိုထပ္ဆင့္မွ်ေ၀ေပးလိုက္သည္..။။
****************************

သူေတာ္စကားေန႔တုိင္းၾကားလည္း

မႂကာမီအခၽိန္ကမွ သာသနာတြင္း ဝင္ေရာက္လာတဲ့ တိႆဆိုတဲ့ ေတာထြက္ ရဟန္းႄကီး တစ္ပါးဟာ ႁမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ့ ဝမ္းကြဲ ညီအကို ေတာ္သူပါ။ ႁမတ္စြာဘုရားကို ဖူးေႁမာ္ဖို႔ ေရာက္လာေလ့ ရွိသူတို႔ရဲ့ ဆံုစည္းရာ ေနရာႁဖစ္တဲ့ ေဇတဝန္ေကၽာင္းေတာ္ အလည္က ဇရပ္တစ္ေဆာင္မွာ အေနမၽားပါတယ္။

  ႁမတ္စြာဘုရားကို ပူေဇာ္ဆက္ကပ္ႂကတဲ့ လွဴဒါန္း စားေသာက္ ဖြယ္ေတြကို မွီဝဲ စားေသာက္ႃပီး ဇိမ္ကၽကၽ စတိုင္ကၽကၽနဲ႔ ေနထိုင္ ေလ့ရွိပါတယ္၊ ဘုရားရွင္ကိုဖူးေႁမာ္ ႂကည္ညိဳဖို႔ အေဝးကေန ေရာက္လာႂကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မၽားက သူ႔ရဲ့အႁခမွန္ကို မသိတာေႂကာင့္ သက္ႄကီးဝါႄကီး မေထရ္ႄကီးတစ္ပါးအမွတ္နဲ႔ သူ႔ကိုရွိခိုးပူေဇာ္ႂက၊ ဝတ္ႄကီးဝတ္ငယ္မၽားကိုလည္း ႁပဳစုႂကပါတယ္၊ ဒါကိုသူကလည္း သာယာေကၽနပ္ေနပါတယ္၊ တကယ္ဆို ရဟန္းေတာ္မၽားဆိုတာက အခၽင္းခၽင္း သိကၡာဝါႄကီးသူ (ၪီးစြာရဟန္းႁဖစ္သူ) ကို အရိုအေသေပးရရိုး အစၪ္အလာရွိပါတယ္၊ သို႔ေပမယ့္ ဒီတိႆရဟန္းႄကီးကေတာ့ ဒီအစၪ္အလာကို မသိကၽိဳး ကြ်န္ႁပဳႃပီး ကိုယ့္ထက္သိကၡာဝါႄကီးသူမၽားရဲ့ အရိုအေသေပးမႈကို ခံယူေကၽနပ္ေနခဲ့တာပါ။

   တေန႔မေတာ့ ရဟန္းငယ္ တစ္ပါးက အရွင္ဘုရား ဝါေတာ္ ဘယ္ေလာက္ ရွိပါႃပီလဲဘုရားလို႔ စူးစမ္း ေမးႁမန္းခဲ့ပါတယ္၊ ဒီအခါမွာမွ တိႆရဟန္းႄကီးက ငါ့မွာဝါမရွိ ေသးပါလို႔ႁပန္ေႁဖပါတယ္၊ ေအာ္ တယ္လည္းခက္တဲ့ ရဟန္းႄကီးပဲ၊ ကိုယ့္ပမာဏကို ကိုယ္မသိဘူး၊ မေထရ္ေတြ ေႁမာက္မၽားစြာ ေတြ႔ႁမင္ပါလၽက္နဲ႔ အရိုအေသ ေပးရေကာင္းမွန္းမသိ၊ ဝတ္ႄကီး ဝတ္ငယ္ႁပဳရေကာင္းမွန္း မသိပဲ မသိသလို ေနေနတယ္၊ သူတစ္ပါးေတြ အႁပဳအစုကို ခံယူေကၽနပ္ ေနတယ္၊ အံ့ႂသစရာ ပါပဲလို႔ ရဟန္းမၽားက ကဲ့ရဲ့စကား ဆိုပါတယ္။

ဒီေတာ့ မင္းမၽိဳး မာန္တက္ေနတဲ့ ေတာထြက္ရဟန္းႄကီးက ေနပါၪီး၊ ခု သင္တို႔ဘယ္သူ႔ထံ လာႂကတာလဲ၊ ဘုရားရွင္ထ ံလာႂကတာမဟုတ္လား၊ ငါဘယ္သူ ဆိုတာေရာ သိႂကရရဲ့လား၊ ေအးသင္တို႔ ငါ့အေႂကာင္းသိေစရမယ္၊ သင္တို႔ကို အႁမစ္ပါမကၽန္ ဖၽက္ဆီးပစ္မယ္ရယ္လို႔ ႄကိမ္းေမာင္းေႁပာဆို ပါတယ္၊ ေနာက္ႃပီး သူက ဝမ္းနည္းပက္ လက္ငိုေကြ်ႃပီး ဘုရားရွင္ထံကို သြားေရာက္ တိုင္ႂကားပါတယ္၊ သူေမွ်ာ္လင့္တာက ဘုရားရွင္က သူ႔ေဆြမၽိဳးမို႔ မွန္မွန္မွားမွား သူ႔ဖက္ကေန ေဆြမၽိဳးခၽင္း ရိုင္းပင္း ကာကြယ္ ေပးလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆဟန္ရွိ ပါတယ္။

  သို႔ေပမယ့္ ဘုရားရွင္တို႔ ဆိုတာက အမွန္ကိုသာ လမ္းညႊန္ မိန္႔ႂကား တတ္သလို အမွန္တရား ဖက္ကသာ အစၪ္ထာဝရ ရပ္တည္ေလ့ ရွိတာပါ၊ ေဆြမၽိဳးဉာတကာ အမွားမို႔ ဒါေတာ့ ထားလိုက္ပါ၊ ဒါသူ႔အဆိုး မဟုတ္ပါဘူး ဆိုတာမၽိဳး ဘယ္မွာရွိပါ့မလဲ၊ ေနာက္ႃပီး သူ႔ေဆြမၽိဳးေတြရဲ့ အမွားႁပဳလုပ္မႈ ကံတရား ဆိုးကၽိဳးဆက္က နည္းပါး ေပါ့ေလၽာ့ေစ၊ တစိမ္းတရံ မၽားရဲ့ အကုသိုလ္အကၽိဳး ဆက္ကေတာ့ ပိုမိုဆိုးရြားေစ၊ ေကာင္းမႈကံ မေကာင္းမႈက ံတရားမၽား အကၽိဳးဆက္မွာ ေဆြမၽိဳး ဉာတကာေတြ ရရွိခံစားရမည့္ ရလဒ္မၽားနဲ႔ အႁခားသူမၽားအတြက္ ရလဒ္ မတူႁခားနားေစ ဆိုတာမၽိဳးလည္း ဘယ္မွာ ရွိပါ့မလဲ။ဘုရားဆိုတာ မေႁပာင္းလဲတဲ့ အမွန္တရားနဲ႔ တစ္ထပ္တစ္သားတည္း ကၽေနတဲ့ တုႏိႈင္းမဲ့ အာဃအာဇာနည္ လူသားမၽိဳးပဲ မဟုတ္လား။

  ဘုရားရွင္က အေႂကာင္းစံုကို ေမးႁမန္းခဲ့ပါတယ္၊ တိႆရဟန္းႄကီးရဲ့ ဝတၲရား ခြ်တ္ယြင္းမႈေႂကာင့္ ခုလိုႁဖစ္ခဲ့ရတာကို သိရတဲ့အတြက္ ေႁပာဆိုႂကတဲ့ ရဟန္းမၽား အေပၚမွာ သည္းခံခြင့္လႊတ္ဖို႔၊ ကိုယ့္ဝတၲရား မၽားကိုလည္း ေကၽပြန္စြာ ႁပဳ လုပ္ဖို႔ ဗုဒျြက တိႆရဟန္းႄကီးကို မိန္႔ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ တိႆရဟန္းႄကီးက ဘုရားရွင္ရဲ့စကားကို နားမေထာင္ လက္မခံပါဘူး၊ သူ႔ကိုေႁပာဆိုႂကတဲ့ ရဟန္းမၽားအေပၚမွာ ဘယ္လိုမွ ခြင့္မလႊတ္ ႏိုင္ေႂကာင္းကိုသာ အေႂကာက္အကန္ ေႁပာဆိုခဲ့ပါ တယ္။

  ဒီေတာ့ ရဟန္းေတာ္မၽားက ေအာ္ ဘုရားရွင္က ဆံုးမတာေတာင္ နားမေထာင္ဘူး၊ ေတာ္ေတာ္လည္း ေႁပာရဆိုရခက္ တဲ့ ရဟန္းႄကီးပဲရယ္ လို႔ ေႁပာဆိုႂကပါတယ္၊ ဒီေတာ့ ဘုရားရွင္က သူက ခုမွသာ ေႁပာဆိုရ ခက္ခဲတာ မဟုတ္ဘူး၊ ဟိုေရွးဘဝ ကတည္းက ခုလိုပဲ ေႁပာဆိုရခက္သူ တစ္ၪီးပါဆိုႃပီး အႁဖစ္အပၽက္ေဟာင္း တစ္ခုကို မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။

  တစ္ခါက ေဒဝီလအမည္ရွိတဲ့ ရေသ့တစ္ပါးဟာ ဟိမဝႏၱာေတာမွာ ေနထိုင္ပါတယ္၊ အေႂကာင္းရွိလို႔ ႃမိဳ႔ကိုေရာက္တဲ့ အခါ အိုးထိန္းသည္ တစ္ၪီးပိုင္ဆိုင္တဲ့ ဇရပ္မွာ တည္းခိုပါတယ္၊ သူ႔နည္းတူ နာရဒဆိုတဲ့ အႁခားရေသ့ တစ္ပါးလည္း ဟိမဝႏၱာ တစ္ေနရာကေန ႃမိဳ႔ကို ေရာက္လာတဲ့ အခါမွာ ဇရပ္ပိုင္ရွင္ အိုးထိန္းသည္ေရာ၊ ၪီးစြာေရာက္ႏွင့္ေနတဲ့ ေဒဝီလရေသ့ရဲ့ သေဘာတူခြင့္ႁပဳခၽက္ႏွင့္ပါ ဒီအိုးထိန္းသည္ရဲ့ ဇရပ္မွာပဲ တည္းခိုပါတယ္၊ ရေသ့ႏွစ္ပါးဟာ အလႅာပ သလႅာ ပေႁပာဆိုႃပီး အသီးသီး အိပ္ရာဝင္ ခဲ့ႂကပါတယ္၊

အိပ္ရာမဝင္မီမွာ ေနာက္မွ ေရာက္လာတဲ့ နာရဒရေသ့က ေဒဝီလ ရ ေသ့ရဲ့ အိပ္ရာေနရာကို ေသေသခၽာခၽာ မွတ္သားႃပီးမွ အိပ္ရာဝင္ပါတယ္၊ ညမွာ အေႂကာင္းရွိလို႔ ထသြားထလာလုပ္ ခဲ့လၽင္ ေဒဝီလရေသ့ကို ထိမိခိုက္မိ မႁဖစ္ေစဖို႔ပါ၊ သို႔ေပမယ့္ ေဒဝီလရေသ့က မူလေနရာမွာ မအိပ္ပဲ တံခါးဝမွာ ကန္႔ လန္႔ အိပ္ေနတာေႂကာင့္ ညအခါ နာရဒရေသ ့ဇရပ္အႁပင္ထြက္တဲ့ အခါ သူ႔ဆံကၽစ္ကို နင္းမိပါတယ္၊ ဒီေတာ့ ေဒဝီလ ရေသ့က ေကာက္ကၽစ္ ယုတ္မာတဲ့ရေသ့၊ ဘာေႂကာင့္ ငါ့ဆံကၽစ္ကို နင္းရတာလဲလို႔ ကၽိန္းေမာင္း ႁပစ္တင္ပါတယ္၊ နာရဒရေသ့က ေအာ္ ဆရာရေသ့၊ ဆရာရေသ့ ဒီေနရာမွာ အိပ္ေနတာကို မသိတာေႂကာင့္ ခုလိုႁဖစ္ရတာပါ၊ သည္းခံ ေတာ္မူပါလို႔ ေတာင္းပန္စကား ဆိုႃပီး ေဒဝီလရေသ့ ႁမည္တြန္ ေတာက္တီး ေနစၪ္မွာပဲ ဇရပ္အႁပင္ကို ထြက္ခဲ့ပါတယ္။

   ေဒဝီလ ရေသ့ကလည္း ဒီရေသ့ႁပန္ဝင္လၽင္ ခုလိုပဲ ငါ့ကို ေကၽာ္ဝင္ရမွာ၊ ဒီေတာ့ ေကၽာ္လၽင္လည္း ေႁခေထာက္ကိုသာ ေကၽာ္ပေစ ဆိုတဲ့အေနနဲ႔ မူလေႁခထားရာ အရပ္ဖက္ကို ၪီးေခါင္းထားႃပီး ႁပန္အိပ္ ေနခဲ့ပါတယ္၊ နာရဒ ရေသ့ကလည္း ႁပန္ဝင္တဲ့အခါ ထြက္လာစၪ္က ဆံကၽစ္ကို နင္းမိႃပီး ဆရာရေသ့ကို ႁပစ္မွားမိႃပီ၊ ႁပန္ဝင္တဲ့ အခါမေတာ့ ေႁခရင္းဘက္က ဝင္မွလို႔စိတ္ကူးႃပီး ဝင္တဲ့အခါမွာ ေဒဝီလရေသ့ရဲ့ လည္ပင္းကို တက္နင္းမိပါတယ္။ ေအာ္ရေသ့ယုတ္၊ ထြက္စၪ္ကလည္း ငါ့ဆံကၽစ္ကို နင္းခဲ့ႃပီ၊ ခုလည္းငါ့လည္းပင္းကို နင္းႁပန္ႃပီ၊ သင့္ကို ငါကၽိန္ဆဲေတာ့ မယ္ရယ္လို႔ ေႁပာဆိုပါတယ္၊

ဒီအခါမွာ နာရဒရေသ့က ဆရာ ဒါကြ်ႏု္ပ္ အႁပစ္မဟုတ္ပါ၊ ဆရာရေသ့ ခုလို အိပ္ေနမွန္း မသိတာေႂကာင့္ တစ္ခါႁပစ္ မွားမိပါသည္၊ ခုေနာက္တစ္ခါ မွာလည္း ေႁခရင္းဘက္က ဝင္အံ့ဆိုႃပီး ဝင္လာခဲ့တာပါ။ ဆရာရေသ့ သည္းခံေတာ္မူပါလို႔ ေတာင္းပန္စကား ဆိုခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ဘယ္လိုမွေတာင္းပန္ စကားဆိုလို႔ မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါေႂကာင့္ ေဒဝီလ ရေသ့က ဓေရာင္ႁခည္တစ္ေထာင္ အလင္းေဆာင္တဲ့ ေနမင္းႄကီးဟာ အမိုက္ေမွာင္ကို ပယ္ေဖၽာက္တတ္တယ္၊ နံနက္ လင္းလို႔ ဒီေနမင္းႄကီး ထြန္းလင္းေတာက္ပလာတဲ့ အခါမွာ ဒီရေသ့ယုတ္ရဲ့ ၪီးေခါင္း ခုနစ္စိတ္ခုနစ္ႁဖာ ကြဲပါေစသားဓ ရယ္လို႔ ကၽိန္စာ စကားဆိုခဲ့ပါတယ္။

   နာရဒရေသ့ကလည္း ဆရာ ငါ့မွာ အႁပစ္မရွိ၊ ေတာင္းပန္ေနသည့္ ႂကားကပဲ သင္ကကၽိန္ဆိုတယ္၊ ဒီေတာ့ အကြ်ႏု္ပ္ ကလည္း အႁပစ္မရွိေႂကာင္း သက္ေသထူဖို႔ သင့္လိုပဲ ကၽိန္စာစကား ဆိုရေတာ့မွာပ၊ အႁပစ္ရွိသူရဲ့ ၪီးေခါင္းသာကြဲႃပီး၊ အႁပစ္မရွိသူၪီးေခါင္း မကြဲပါေစသတည္းလို႔ ေႁပာဆိုႃပီး တုန္႔လွည့္တစ္ဖန္ ေဒဝီလရေသ့နည္းတူ ကၽိန္စာစကားဆိုခဲ့ပါတယ္။

    တကယ္ေတာ့ နာရဒရေသ့က တန္ခိုးဣဒၶပါဒ္ နဲ႔ႁပည့္စံုတဲ့ ရေသ့တစ္ပါးပါ။ အတိ္တ္ကမၻာေလးဆယ္၊ အနာဂါတ္ကမၻာ ေလးဆယ္ကို ေအာက္ေမ့ ဆင္ႁခင္ႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္၊ သူတို႔ႏွစ္ၪီး ကၽိန္ဆိုႃပီးေတာ့ ဘယ္သူ႔ကၽိန္ဆိုမႈက အေလးသာ ေလမလဲလို႔ ဆင္ႁခင္တဲ့အခါမွာ သူကအေလးသာတာကို သိပါတယ္။ ဒါေႂကာင့္ ေဒဝီလရေသ့အေပၚမွာ ကၽေရာက္မည့္ အႏၱာရာယ္ကို ေႁမာ္ေတြးသနားႃပီး ေနမင္းႄကီး ထြက္ေပၚမလာေအာင္ တားႁမစ္ထားပါတယ္။ ေနထြက္ခၽိန္ေရာက္ပါလၽက္ ထြက္ေပၚမလာႏိုင္တာေႂကာင့္ သာမန္ႃမိဳ႔သူႃမိဳ႔သားေတြအစ ရွင္ဘုရင္အဆံုး ဒီႁပႆနာရဲ့ အေႂကာင္းရင္းကို ရွာေဖြႂကေတာ့ အႁဖစ္မွန္ကို သိႂကရပါတယ္။

   အေႂကာင္းစံုကို စံုစမ္းႃပီးတဲ့ အခါမေတာ့ ဒီႁပႆနာဟာ ေဒဝီလရေသ့ကေန နာရဒရေသ့ကို ေတာင္းပန္စကားဆိုလၽင္ ေႁပလည္သြားမယ္ဆိုတာ ႁပည့္ရွင္မင္းႄကီး သိခဲ့ပါတယ္၊ မင္းႄကီးက ေဒဝီလရေသ့ကို နာရဒရေသ့အား ေတာင္းပန္စကားဆိုဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ မင္းႄကီး စကားကို ေဒဝီလရေသ့ကနားမေထာင္ လက္မခံခဲ့ပါဘူး၊ အဆံုးမေတာ့ ေဒဝီလရေသ့ရဲ့ လက္ေႁခတို႔ကို ဖမ္းခၽဳပ္တုတ္ေႏွာင္ႃပီး နာရဒရေသ့ရဲ့ ေျခရင္းမွာ သူ႔ဆႏၵမပါပဲ ဝပ္စင္းေတာင္းပန္ေစခဲ့ပါတယ္။

     နာရဒရေသ့က ခြင့္လႊတ္သည္းခံခဲ့ေပမယ့္ ေဒဝီလကိုယ္တိုင္ စိတ္ပါလက္ပါ ေတာင္းပန္ခဲ့တာ မဟုတ္လို႔ သူ႔အႁပစ္ကေတာ့ လံုးဝကြ်တ္လြတ္ သြားခဲ့တာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေႂကာင့္ေနထြက္လာတဲ့အခါ သူ႔ၪီးေခါင္းမကြဲရေလေအာင္ ေရကန္ထဲမွာ ၪီးေခါင္းျမဳတ္ ထားႃပီး ၪီးေခါင္းေပၚမွာ ေႁမစိုင္ခဲ တင္ကာ ေနထြက္အလာကို ေဒဝီလရေသ့ ေစာင့္စားခဲ့ရပါတယ္။ ဒီအႄကံကိုလည္း နာရဒရေသ့ကပဲေပးခဲ့တာပါ။ ေနထြက္လာတဲ့ အခါမေတာ့ ေဒဝီလရေသ့ရဲ့ ၪီးေခါင္း ေပၚကေႁမစိုင္ခဲဟာ ခုနစ္စိတ္ခုနစ္ႁဖာ ကြဲေႂကလို႔သြားခဲ့ပါတယ္။ ေဒဝီလရေသ့ကေတာ့ အသက္မေသပဲ အႏၱရာယ္ ကေနလြတ္ ေႁမာက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီဝတၴဳကို ႁမတ္စြာဘုရားက ေဟာေတာ္မူႃပီး တစ္ဆက္တည္း

အေကၠာစၦိမံ အဝဓိ မံ ၊ အဇိနိ မံ အဟာသိ ေမ။

ေယ စ တံ ၪပနယွႏၱိ ၊ ေဝရံ ေတသံ န သမၼတိ။ (ဓမၼပဒ-၃)

     ဒီလူဟာ ငါ့ကိုဆဲဖူးသူ၊ ငါ့ကိုသတ္ပုတ္ဖူးသူ၊ ငါ့အေပၚ အႏိုင္ယူဖူးသူ၊ ငါ့ၪစၥာကို ခိုးဖူးသူပဲဆိုႃပီး အမၽက္ေဒါသပြား ေနမည္ဆိုလၽင္ႁဖင့္ ဘယ္ေတာ့မွ ရန္မီးႃငိမ္းႏိုင္လိ္မ့္မယ္ မဟုတ္ေပဘူး ရယ္လို႔လည္း ဆက္လက္ႃပီး မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ ရန္မီးေတြ မႃငိမ္းစဲႏိုင္တဲ့ ခုလို ကာလ သမယမွာအခၽင္းခၽင္းေတြႂကား၊ ရန္မီးေတြသိမ္း၊ ေအးႃငိမ္းခၽမ္းသာစြာ ေနႏိုင္ေစဖို႔ကၽိဳးေႂကာင္းႁပကာ ဆံုးမစကားဆိုေတာ္မူတဲ့ ႁမတ္ဗုဒျြရဲ့စကားေတြ ဟာ လူမၽိဳးဘာသာေနရာမေရြး မွတ္ သားေလးစား လိုက္နာစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။

  လူတိုင္းလူတိုင္း ဘဝမွာ အနည္းႏွင့္အမၽား ဆိုသလိုပဲ အမွားတစ္ခုခုေတာ့ လုပ္ခဲ့ဖူးႂကမွာပါ။ သို႔ေပမယ့္ ကိုယ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အမွားအေပၚမွာ သခၤန္းစာ ယူပံုႁခင္းေတာ့ တစ္ၪီးႏွင့္တစ္ၪီး တူႏိုင္ႂကမယ္ မဟုတ္ပါဘူး၊ တခၽိဳ႔က ကိုယ္မွားခဲ့တဲ့ အမွားကို အေႁခႁပဳလို႔ ေနာင္မွာဒီလို အမွားမၽိဳး ထပ္မကၽဴးလြန္မိေအာင္ ေရွာင္ႂကၪ္တာမၽိဳး ရွိႏိုင္သလို၊ ဒီအမွားကို အေႁခခံႃပီး အမွန္တရား တစ္ခုခုရရွိေအာင္၊ ေကာင္းကၽိဳး တစ္ခုခုရေအာင္ အားထုတ္ႂက သူေတြလည္း ရွိႂကမွာပါ။

    တခၽိဳ႔ကေတာ့လည္း မွားႃပီးရင္းမွား၊ အမွားသံသရာ ႂကားမွာ လံုးလည္းႁခာလည္ ႁဖစ္ေနသူေတြလည္း ရွိမွာပါပဲ။ လူတိုင္း မကင္းႏိုင္တဲ့ အမွားကိုပဲ မွားရေကာင္းလားရယ္လို႔ အလြယ္တကူ အႁပစ္တင္မည္ ဆိုလၽင္ေတာ့ မွားသူအမွားထက္ အႁပစ္တင္သူရဲ့ အမွားက ပိုမို ဆိုးရြားပါလိမ့္မယ္၊ တဖက္မွာလည္း မွားသူအေနနဲ႔ မမွားသင့္တဲ့ အမွားမၽိဳးကို ထပ္ကာထပ္ကာ မွားေနမည္ ဆိုလၽင္ေတာ့ မိုက္မဲရာကၽမွာပါပဲ၊ ပိုဆိုးတာကေတာ့ ကိုယ့္မွာ ဆင္ႁခင္ စၪ္းစားႏိုင္စြမ္း မရွိလို႔ ကိုယ့္အမွားကိုယ္ မသိတာကို တတ္သိ နားလည္သူမၽားက ေဝဖန္ေထာက္ႁပ ပါလၽက္ကယ္နဲ႔ ႁပဳႁပင္ရမွန္းမသိ၊ ေလးစား လိုက္နာရမွန္းမသိ ႁဖစ္ေနၪီးမည္ ဆိုလၽင္ႁဖင့္ မိုက္မဲရာပါမက ယုတ္ညံ့ရိုင္းစိုင္းရာလည္း ေရာက္ပါတယ္။ မွား ေနတာကို ကိုယ္တိုင္လည္း သိတယ္၊ တႁခား သူမၽားကလည္း ေဝဖန္ေထာက္ႁပတယ္၊ သို႔ေပမယ့္ ဒီအမွားကပဲ ကိုယ့္ အဖို႔ အကၽိဳးအႁမတ္ ႁဖစ္ေနတာမို႔ အလားတူ အမွားမၽိဳးကိုပဲ ထပ္တလဲလဲ ကၽဴးလြန္တာမၽိဳး၊ အမွန္မႁပဳႁပင္ႏိုင္တာမၽိဳး ကေတာ့ အဆိုးတကာ့ အဆိုးဆံုးလို႔ေႁပာရမွာပါ။

   ေလာကမွာ ေဒဝီလရေသ့လိုပဲ ကိုယ့္အမွားကိုယ္ မသိသူေတြ၊ ကိုယ့္အႁပစ္ကို ကိုယ္မႁမင္ ႏိုင္သူေတြက အမၽားသားပါ၊ ေနာက္ႃပီး ကိုယ့္အႁပစ္ကို သူမၽား အႁပစ္ႁဖစ္ေအာင္ လုပ္ႄကံတတ္ သူေတြဆိုတာလည္း နယ္ပယ္ အသီးသီးမွာ ရွိစႃမဲပါပဲ၊ သူတစ္ပါးေတြ ဘယ္လိုပင္ ထိခိုက္နစ္နာပေစ၊ ကိုယ္သာ အမွန္ဆိုတာကို သက္ေသထူဖို႔၊ ကိုယ္အသာစီး ရဖို႔ဆိုလၽင္ ဘယ္လိုေအာက္တန္းကၽ ယုတ္ညံ့တဲ့နည္းကို သံုးရပေစ၊ သံုးကၽသူေတြ၊ အသံုးခၽ သူေတြကလည္း မၽားမွ အမၽားသားပါ ပဲ၊ ဒီလို ေကာက္ကၽစ္ စၪ္းလဲတဲ့ နည္းေတြကို အသံုးခၽႃပီး အကၽိဳးအႁမတ္ ရရွိလာတဲ့ အခါမွာလည္း ငါမို႔လုပ္ႏိုင္တာ၊ ငါေတာ္လို႔ ရလာတာဆိုႃပီးလည္း လြဲမွားစြာ ဂုဏ္ယူေကၽနပ္ေနသူေတြလည္း ရွိတတ္ပါေသးတယ္။ ပစၥဳန္ပၸန္ သံသရာ ႏွစ္တန္ဘဝအတြက္ ရင္ေလးဖြယ္ လူတန္းစားမၽိဳးေတြပ။

   တရားေတာ္ အဆံုးမွာေတာ့ လူနတ္ႁဗဟၼာေပါင္းမၽားစြာ အသိဉာဏ္ အလင္းေတြပြင့္ႃပီး အသိမွန္ အႁမင္မွန္ေတြရရွိ သြားႂကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္၊ အမွန္သိႁမင္ သြားသူေတြထဲမွာ တိႆရဟန္းႄကီးလည္း ပါဝင္ပါတယ္၊ စာေရးသူက ဓမၼပဒလာ ဒီဇာတ္လမ္းကို ဖတ္မိႃပီး ေအာ္ တိႆရဟန္းႄကီးလိုပဲ မဆိုင္လွစြာ သာသနာ့နယ္ပယ္ အထိေတာင္မွပဲ လာလို႔ ရာဇမာန္ တက္ေနသူေတြ၊ ကိုယ့္အမွားကို ဆင္ႁခင္ရေကာင္းမွန္း မသိပဲ သူတစ္ပါးအေပၚသာ အႁပစ္ပံုခၽတတ္ သူေတြ၊ ႁမတ္စြာဘုရားလို အတုမရွိ အတူမႁမင္ႏိုင္တဲ့ပုဂၢိဳလ္မၽိဳးက ဆံုးမလမ္းညႊန္စကား ဆိုတာကိုေတာင္ လြယ္လြယ္ ကူကူ နာယူ လိုက္နာရမွန္း မသိတဲ့သူေတြ ရွိတတ္တာပါ ကလားလို႔ ဆင္ႁခင္စၪ္းစားရင္း ပစၥဳပၸန္ႁဖစ္ရပ္အခၽိဳ႔နဲ႔ ယွၪ္စပ္ ႃပီး သံေဝဂ အထပ္ထပ္ ပြားေနမိပါတယ္။ ေနာက္ႃပီးလည္း တရားမရွိ၊ တရားမသိ လၽင္ေတာင္မွ၊ ေလာကလူအမၽား လက္ခံေနတဲ့ အမွားဆိုတာေလာက္ေတာ့ သိႏိုင္သူမၽားသာ ႁဖစ္ႂကပါေစ ရယ္လို႔လည္း အားလံုးအတြက္ ဆုေတာင္း စကား ဆိုေနမိပါတယ္။ ။

အရွင္ညာဏိကာဘိဝံသ၏စာေပမွ                                   ခ်မ္းသာကုိယ္စိတ္ျမဲၾကပါေစ

                                                                                        ေရႊျဖဴးေလး

ကာမဂုဏ္အျပစ္မ်ားကို ေဟာေျပာ၍ တရားရသြားတဲ့ ပု႑ားလင္မယား

ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကုရုတိုင္း၌ ေဒသစာရီ ၾကြခ်ီေတာ္မူစဥ္ မာဂ႑ီယပုဏၰားႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုသည္။ ထိုတြင္ ပုဏၰားႀကီးက ဤသူသည္ အလြန္က်က္သေရရွိသည္။ ေခ်ာေမာေျပျပစ္သည္။ သူ၏ အလြန္ေခ်ာေမာလွပေသာ သမီးႏွင့္ ထိုက္တန္ေသာ ေယာက်္ားျမတ္ျဖစ္သည္ဟု စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ကာ ဘုရားရွင္ထံ ခ်ဥ္းကပ္ျပီးလွ်င္ သူ၏ သူမတူေအာင္ လွေသာ သမီးေခ်ာကို လက္ခံေတာ္မူပါဟု အပ္ႏွင္း၏။ ဘုရားရွင္က ျငင္းပယ္ေတာ္မူျပီးလွ်င္ မာရ္နတ္မင္း၏ သမီးေခ်ာသံုးေယာက္ အပ္ႏွင္းျခင္းကိုပင္ ပယ္ခ်ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာျပ၏။ မာရ္နတ္သည္ ဘုရားေလာင္း ေတာထြက္စဥ္ကစ၍ ေနာက္ေတာ္က တေကာက္ေကာက္ လိုက္ပါလ်က္ ဘုရားရွင္၏ အျပစ္အနာအဆာမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္၏။ ေနာက္ဆံုး အဇပါလေညာင္ပင္အနီး၀ယ္ စံေနေတာ္မူစဥ္ သူ အျပစ္တစံုတရာ ရွာၾကံမရ၍ အရႈံးေပးရမည့္အေျခအေနကို ေတြးျပီး မႈိင္ေတြခ်ေန၏။ သူ၏ သမီးသံုးေယာက္ နတ္မိမယ္ အေခ်ာအလွမ်ားျဖစ္ေသာ တဏွာ, အရတီ, ရာဂါတို႔သည္ သူတို႔ခမည္းေတာ္ထံလာ၍ ဖခင္-စိတ္မပ်က္ပါနဲ႔၊ ဤပုဂၢိဳလ္၏အက်င့္ကို သမီးတို႔၏ ပရိယာယ္မာယာမ်ား အမ်ိဳးမ်ိဳးသံုးျပီး ဖခင္ထံ ဆြဲေခၚခဲ့ပါမည္-ဟု အာမခံ ေျပာၾကားၾက၏။ ထို႔ေနာက္ နတ္သမီးသံုးေယာက္သည္ ေယာက်္ားတို႔၏ စိတ္ႏွလံုးကုိ လႈံ႔ေဆာ္ေခ်ာက္ခ်ားေအာင္ အလွအမ်ိဳးမ်ိဳး အရြယ္အမ်ိဳးမ်ိဳး မာယာအမ်ိဳးမ်ိဳး အသံုးျပဳလ်က္ ဘုရားရွင္ကို ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးရန္ ႀကိဳးစားၾကေလသည္။ အရွင္၏ ေျခေတာ္ရင္းတြင္ အလုပ္အေကၽြးအျဖစ္ ျပဳစုခြင့္ ေပးေတာ္မူပါဟု အမ်ိဳးမ်ိဳး မာယာသံုး၍ ေလွ်ာက္ထားၾက၏။ ဘုရားရွင္သည္ ဤမာရ္နတ္ႏွင့္ သမီးမ်ားအေၾကာင္းကို ေျပာျပျပီးလွ်င္ ပုဏၰားႀကီး-ထိုနတ္သမီးမ်ားကို ငါပယ္ခဲ့၏။ ငါ့တြင္ လိုခ်င္ေတာင္းတမႈ မရွိ။ ကိေလသာကင္းစင္ျပီး ျဖစ္၏။ သင္၏ အညစ္အေၾကးျပည့္ေနေသာသမီးကို ေျခဖ်ားျဖင့္ပင္ မထိတို႔ခ်င္-ဟုေျပာကာ ကာမဂုဏ္အျပစ္မ်ားကို ေဟာေျပာေတာ္မူ၏။ ပုဏၰားႀကီး လင္မယားလည္း အနာဂါမ္တည္ျပီး ေနာက္ဆံုး ရဟႏၲာအျဖစ္ ေရာက္ၾကေလသည္။

( ပါဠိဂါထာ )
ယႆ ဇိတံ နာ၀ဇီယတိ၊ ဇိတံ ယႆ ေနာ ယာတိ ေကာစိ ေလာေက။
တံ ဗုဒၶမနႏၲ ေဂါစရံ၊ အပဒံ ေကန ပေဒန ေနႆထ။
ယႆ ဇာလိနီ ၀ိသတၱိကာ၊ တဏွာ နတၳိ ကုဟိဥၥိ ေနတေ၀။
တံ ဗုဒၶမနႏၲ ေဂါစရံ၊ အပဒံ ေကန ပေဒန ေနႆထ။

( ျမန္မာျပန္ )
ျမတ္စြာဘုရား၏ ကိေလသာရန္ေအာင္ပြဲကို မည္သူမွ် မဖ်က္ဆီးႏိုင္။ေလာက၌ မည္သူမွ် မတုပႏိုင္။
အပိုင္းအျခားမရွိ အလံုးစံုကို သိျမင္သည့္ဉာဏ္ ရွိေတာ္မူေသာ၊ တဏွာစသည့္ ခရီးလမ္းေၾကာင္းကို ပယ္ဖ်က္ေတာ္မူျပီးေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားကို သင္တို႔သည္ အဘယ္လမ္းခရီးျဖင့္ ေခၚေဆာင္ကုန္လတံ႔နည္း။

ျမတ္စြာဘုရားမွာ တစံုတခုေသာ ေလာကသို႔ ေဆာင္ျခင္းငွါ ပိုက္ကြန္ပမာ ေျမႇးယွက္ရစ္ပတ္ ျငိကပ္တတ္ေသာ တဏွာမရွိ။ အပိုင္းအျခား မရွိ။ အလံုးစံုကို သိျမင္ႏိုင္သည့္ဉာဏ္ ရွိေတာ္မူေသာ တဏွာစသည့္ ခရီးလမ္းေၾကာင္းကို ပယ္ဖ်က္ေတာ္မူျပီးေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားကို သင္တို႔ အဘယ္လမ္းခရီးျဖင့္ ေခၚေဆာင္ကုန္လတံ႔နည္း။

( လကၤာ )
ျမတ္ဗုဒၶ၏၊ ကိေလသာရန္၊ ေအာင္ပြဲမွန္ကို၊ ဖ်က္ရန္ဘယ္သူ မတတ္ႏိုင္။
ေလာကဓာတ္ဆံုး၊ တခုလံုး၀ယ္၊ ဖက္ႏႈန္းဘယ္သူ မယွဥ္ႏိုင္။
ျမတ္ဗုဒၶကား၊ တရားမွန္က၊ မက်န္ရေအာင္၊ လံုး၀ကုန္စင္၊ အကုန္ျမင္ကာ၊ တဏွာခရီး၊ လမ္းေၾကာင္းႀကီးကို၊ အျပီးစြန္႔ထြက္၊ အကုန္ဖ်က္၏။
စက္သံသရာ၊ ကၽြတ္လြတ္ခြါလည္း၊ ျမတ္ေခါင္ထီးကို၊ ခရီးဘယ္လမ္း ေခၚမည္နည္း။

ဗုဒၶျမတ္မြန္၊ လူ႔တံခြန္တြင္၊ ပိုက္ကြန္ပမာ၊ ေျမႇးယွက္စြာျဖင့္၊ ေလာကတပါး၊ သယ္ေဆာင္သြားမည့္၊ မိုက္မွားတဏွာ၊ လံုး၀ကြာ၏။
ဉာဏ္လႊာအသိ၊ ဆံုးမရွိဘဲ၊ သိရန္လံုးစံု၊ အကုန္သိတတ္၊ ရွင္ေတာ္ျမတ္သည္၊ ပယ္ျဖတ္တဏွာ၊ လမ္းမွန္မွာလွ်င္၊ ခ်မ္းသာျဖိဳးေ၀၊ တည္ရွိေနလ်က္၊ ဘယ္တြက္ လမ္းေၾကာင္း၊ ေျပာင္းမည္နည္း။

( ဗုဒၶ၀ဂ္ မာရဓီတရ ၀တၳဳ )

ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား

ဒီပကၤရာဘုရား သည္ ကကုသန္ဘုရား၊ ေကာဏဂံုဘုရား၊ ေဂါတမဘုရား၊ ကႆပဘုရား စသည့္ ဘုရားႀကီး ငါးဆူမွ ပြင့္ေတာ္မူၿပီးေသာ ဘုရား ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶ၀င္ ၁။ ထိုအခါ ထိုရမၼ၀တီျပည္သူျပည္သားတို႔သည္ သံဃာႏွင့္တကြေသာ ျမတ္စြာ ဘုရားကုိ ဆြမ္းလုပ္ေကြၽးၿပီးလွ်င္ ထုိဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားအား ကိုးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္းကပ္ကုန္၏။ ၂။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားသည္ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္ကို သရဏဂံု၌ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္ကို ငါးပါးသီလတို႔၌ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္ကုိ ဆယ္ပါးသီလ၌ တည္ေစေတာ္မူ ၏။
၃။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္အား အရိယမဂ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ျမတ္ေသာ ဖိုလ္ ေလးပါးတို႔ကို လည္းေကာင္း ေပးေတာ္မူ၏။ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္အား အတုမရွိေသာ ပဋိသမၻိဒါတရား တို႔ကို ေပးေတာ္မူ၏။
၄။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳလ္အား ျမတ္ေသာ သမာပတ္ ရွစ္ပါးတို႔ကို ေပးေတာ္မူ၏၊ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢဳိလ္အား ၀ိဇၨာသံုးပါး အဘိညာဥ္ေျခာက္ပါး တို႔ကုိ ေပးေတာ္မူ၏။
၅။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနည္း အစီအစဥ္အားျဖင့္ လူအေပါင္းကုိ ဆံုးမေတာ္မူ၏၊ ထိုအဆံုးအမေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ သာသနာေတာ္သည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေလ၏။
၆။ ျခေသၤ့မင္း၏ ေမးႏွင့္တူေသာ ေမးရွိေတာ္မူ၍ ႏြားလားဥႆဘ၏ ပခံုးႏွင့္ တူေသာ ပခံုး ရွိေတာ္မူေသာ ဒီပကၤရာအမည္ရွိေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မ်ားစြာ ေသာ လူတို႔ကုိ ကယ္တင္ေတာ္မူ၏၊ ဒုဂၢတိ ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ေစေတာ္မူ၏။
၇။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သစၥာေလးပါးကို သိေစထိုက္ေသာ သတၱ၀ါကုိ ျမင္ေတာ္ မူသည္ ရွိေသာ္ ယူဇနာတစ္သိန္း ေ၀းကြာေသာ အရပ္၌ပင္ (တည္ေသာ) ထို သတၱ၀ါထံသို႔ တစ္ခဏျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္၍ (သစၥာေလးပါးတရားကို) သိေစေတာ္မူ၏။

၈။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးဦးစြာ သစၥာေလးပါးကို သိေစေတာ္မူရာ အခါ၌ ကုေဋတစ္ရာေသာ လူ နတ္ ျဗဟၼာအေပါင္းကုိ သိေစေတာ္မူ၏၊ ျမတ္စြာဘုရား သည္ ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္ သစၥာေလးပါးကုိ သိေစေတာ္မူရာ အခါ၌ ကုေဋကုိးဆယ္ေသာ လူ နတ္ ျဗဟၼာအေပါင္းကို သိေစေတာ္မူ၏။
၉။ အၾကင္အခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္၌ အဘိဓမၼာတရားကို ေဟာေတာ္မူ၏၊ ထိုအခါ၌လည္း ကုေဋကုိးေသာင္းေသာ နတ္ ျဗဟၼာတို႔၏ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္း၍ သိျခင္းသည္ ျဖစ္၏။
၁၀။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား၏ သံုးႀကိမ္ေသာ တပည့္သာ၀က အစည္းအေ၀းတို႔ သည္ ျဖစ္ကုန္၏၊ ပထမအစည္းအေ၀းသည္ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ တပည့္သာ၀က တို႔၏ အစည္းအေ၀း ျဖစ္၏။
၁၁။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ နာရဒကူဋေတာင္၌ ဆိတ္ၿငိမ္ရာသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ေတာ္မူ သည္ ရွိေသာ္ ကိေလသာ အညစ္အေၾကး ကင္းကုန္ေသာ ရဟႏၲာကုေဋတစ္ရာ တို႔သည္ တစ္ဖန္ စည္းေ၀းကုန္၏။
၁၂။ အၾကင္အခါ ႀကီးေသာ လုံ႔လ ရွိေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သုဒႆန ေက်ာက္ေတာင္၌ ၀ါဆိုေတာ္မူ၏၊ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကုေဋကုိးေသာင္း ေသာ ရဟႏၲာတို႔ႏွင့္ အတူပ၀ါရဏာ ျပဳေတာ္မူ၏။
၁၃။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား တရားေဟာေတာ္မူလတ္ေသာ္ တစ္ေသာင္းေသာ သတၱ၀ါ၊ ႏွစ္ေသာင္းေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ သစၥာေလးပါးတရားကုိ သိျခင္းသည္ ျဖစ္၏။ တစ္ဦးစီ၊ ႏွစ္ဦးစီေသာ သတၱ၀ါတို႔၏ တရားကုိ ထိုးထြင္းသိျခင္းတို႔သည္ ဂဏန္းသခ်ၤာအားျဖင့္ မေရတြက္ႏုိင္ကုန္။
၁၄။ ထိုအခါ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား၏ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေသာ သာသနာေတာ္ သည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔၏၊ လူသိမ်ား၏၊ ျပည့္စံု၏၊ စည္ကား၏။
၁၅။ အဘိညာဥ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍ တန္ခိုးႀကီးကုန္ေသာ ရဟႏၲာ ေလးသိန္းတို႔သည္ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားကုိ အခါခပ္သိမ္း ျခံရံကုန္၏။
၁၆။ ထိုဒီပကၤရာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူေသာအခါ၌ အၾကင္ ရဟန္းေတာ္တို႔သည္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ မေရာက္မူ၍ ေသကၡသာျဖစ္လ်က္ လူ႕ဘ၀ကို စြန္႔ကုန္၏၊ ထိုေသကၡ ရဟန္းတို႔သည္ ကဲ့ရဲ႕အပ္သူတို႔သာ ျဖစ္ကုန္၏။
၁၇။ ေကာင္းစြာ ပြင့္လင္းေသာ ျမတ္စြာဘုရား သာသနာေတာ္သည္ တာဒိဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုကုန္ေသာ အာသေ၀ါ မရွိကုန္ေသာ ကိေလသာ အညစ္အေၾကး ကင္းကုန္ ေသာ ရဟႏၲာတို႔ျဖင့္ အခါခပ္သိမ္း အလြန္တင့္တယ္၏။
၁၈။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား၏ ဖြားေတာ္မူရာၿမဳိ႕သည္ (ရမၼ၀တီ) မည္၏၊ ခမည္း ေတာ္သည္ (သုေဒ၀မင္း) မည္၏၊ မယ္ေတာ္သည္ (သုေမဓာမိဖုရား) မည္၏။
၁၉။ ထိုဒီပကၤရာ ဘုရားေလာင္းသည္ အႏွစ္တစ္ေသာင္းတို႔ပတ္လံုး ထီးနန္းကို စိုးအုပ္၍ ေန၏၊ ထုိဘုရားေလာင္းအား ဟံသ၊ ေကာဥၥ၊ မယူရ (ဟသၤာ၊ ႀကိဳးၾကာ၊ ဥေဒါင္း)အားျဖင့္ ျမတ္ေသာ ျပာသာဒ္ သံုးေဆာင္တို႔သည္ ရွိကုန္၏။
၂၀။ ေကာင္းစြာ တန္ဆာဆင္ထားေသာ ေမာင္းမသံုးသိန္းတို႔သည္ ျခံရံကုန္၏၊ ထိုဘုရားေလာင္း၏ မိဖုရားသည္ (ပဒုမၼာ) မည္၏၊ သားေတာ္သည္ (ဥသဘကၡႏၶ) မည္၏။
၂၁။ ထိုဘုရားေလာင္းသည္ နိမိတ္ေလးပါးတို႔ကုိ ေတြ႕ျမင္၍ ဆင္ယာဥ္ျဖင့္ ေတာထြက္ေတာ္မူ၏၊ မယုတ္မေလ်ာ့ေသာ ဆယ္လတို႔ပတ္လံုး ကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းျခင္း လုံ႔လကုိ အားထုတ္ေတာ္မူ၏။
၂၂-၂၃။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကမၼ႒ာန္း အက်င့္ကုိ က်င့္၍ အရဟတၱဖိုလ္ကုိ သိေတာ္မူ၏၊ ႀကီးေသာလုံ႔လ ရွိေတာ္မူေသာ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားသည္ ျဗဟၼာမင္း ေတာင္းပန္အပ္သည္ျဖစ္၍ နႏၵာရာမတိုက္ အသေရရွိေသာ ေက်ာင္း၌ ဓမၼစၾကာကို ေဟာေတာ္မူ၏၊ ကုကၠဳိပင္ရင္း၌ တိတၳိတို႔အား ႏွိမ္နင္းျခင္းကုိ ျပဳေတာ္ မူ၏။
၂၄။ သုမဂၤလသည္ လည္းေကာင္း၊ တိႆသည္ လည္းေကာင္း ဒီပကၤရာျမတ္စြာ ဘုရား၏ ျမတ္ေသာ တပည့္ အဂၢသာ၀ကတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ ထိုဒီပကၤရာျမတ္စြာ ဘုရား၏ အလုပ္အေကြၽးသည္ (သာဂတ) မည္၏။
၂၅။ နႏၵာသည္ လည္းေကာင္း၊ သုနႏၵာသည္ လည္းေကာင္း ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ ျမတ္ေသာ တပည့္မ အဂၢသာ၀ိကာ တို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ ေဗာဓိပင္ကုိ ေညာင္ၾကတ္ပင္ ဟု ေခၚဆိုအပ္၏။
၂၆။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား၏ ျမတ္ေသာ အလုပ္အေကြၽး ဒါယကာ တို႔သည္ တပုႆ၊ ဘလႅိကာ မည္ကုန္၏။ အလုပ္အေကြၽး ဒါယိကာမ တို႔သည္ သိရိမာ၊ ေကာဏာတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။
၂၇။ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားသည္ အေတာင္ရွစ္ဆယ္ ျမင့္ေတာ္မူလ်က္ တန္ေဆာင္တိုင္ကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ ပင္လံုးကြၽတ္ပြင့္ေသာ အင္ၾကင္းပင္မင္းကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း တင့္တယ္ေတာ္မူ၏။
၂၈။ ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ အသက္တမ္းသည္ အႏွစ္တစ္သိန္းရွိ၏၊ ထိုျမတ္စြာ ဘုရားသည္ ထိုမွ်ေလာက္ တည္ေနလ်က္ မ်ားစြာေသာ လူအေပါင္းကုိ ကယ္တင္ေတာ္မူ၏။
၂၉။ မီးပံုႀကီး ေတာက္ပ၍ ၿငိမ္းေအးသကဲ့သို႔ ထုိျမတ္စြာဘုရားသည္ သူေတာ္ ေကာင္း တရားကို ထြန္းေတာက္ပေစ၍ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါအေပါင္းကို ကယ္ တင္ေတာ္မူလ်က္ တပည့္သာ၀ကႏွင့္အတူ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူ၏။
၃၀။ ထိုတန္ခုိးေတာ္သည္ လည္းေကာင္း၊ ထိုအျခံအရံသည္ လည္းေကာင္း၊ ေျခေတာ္တို႔၌ ထိုစက္ရတနာတို႔သည္ လည္းေကာင္း ရွိကုန္၏။ ထိုအားလံုးသည္ ပင္ ကြယ္ေပ်ာက္ေလ၏၊ အလံုးစံုေသာ သခၤါရ တို႔သည္ အခ်ည္းႏွီးတို႔သာ ျဖစ္ကုန္ သည္ မဟုတ္ပါေလာ။
၃၁။ မာရ္ငါးပါး ကို ေအာင္ေတာ္မူၿပီးေသာ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားသည္ နႏၵာရာမ ေက်ာင္းတုိက္၌ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူ၏၊ ထိုနႏၵာရာမေက်ာင္းတုိက္၌ ထိုျမတ္စြာ ဘုရား၏ ပုထိုးေစတီေတာ္သည္ သံုးဆယ့္ေျခာက္ ယူဇနာ ျမင့္ေတာ္မူ၏။


ျဖစ္စဥ္ သရဏကၤရာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဘုရားေလးဆူ ပြင့္ေတာ္မူရာ ထိုသာရမ႑ကမၻာ၌ပင္ လူတုိ႔၏ အသက္တမ္း၊ အႏွစ္ကိုး ေသာင္းတမ္းမွ တျဖည္းျဖည္းဆုတ္ယုတ္၍ ဆယ္ႏွစ္သက္တမ္း၊ ထိုမွ တစ္ဖန္ တိုးတက္ျပန္ရာ အသေခ်ၤယ်တမ္း၊ ထိုအသေခ်ၤယ်တမ္းမွ တစ္ဖန္ ဆုတ္ယုတ္ျပန္ရာ အႏွစ္တစ္သိန္းတမ္းသို႔ ေရာက္ေလလွ်င္ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဒီပကၤရာဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း ဒီပကၤရာဘုရား အေလာင္းေတာ္သည္ ပါရမီေတာ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္ေတာ္ မူၿပီးသည္၏ အဆံုး၌ အေလာင္းေတာ္တို႔၏ ဓမၼတာအတိုင္း တုသိတာ နတ္ျပည္၌ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုသို႔စံေနေတာ္မူစဥ္ နတ္ျဗဟၼာတို႔က အေလာင္းေတာ္နတ္သားအား ဘံုသံုးပါးတြင္ ဘုရားျဖစ္ရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီ ျဖစ္၍ လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းသက္ကာ ပဋိသေႏၶ ေနေတာ္မူပါရန္ ေတာင္းပန္ခဲ့ၾက ကုန္၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ ေတာင္းပန္မႈကို လက္ခံ ေတာ္မူၿပီးေနာက္ တုသိတာနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ လူ႔ျပည္ ရမၼာ၀တီၿမဳိ႕ေတာ္၊ သုေဒ၀မင္းႀကီး၏ ေတာင္ညာစံေဒ၀ီ အဂၢမေဟသီ သုေမဓာမိဖုရားေခါင္ ႀကီး၏ သန္႔ရွင္းသိုက္ၿမိဳက္ ၀မ္းၾကာတိုက္၌ ပဋိသေႏၶတည္ေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ဆယ္လျပည့္ေျမာက္ အခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ မယ္ေတာ္မိဖုရားႀကီးမွ သားေတာ္ အေလာင္းမင္းသားကုိ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့၏။ အေလာင္းေတာ္ မင္းသားကို “ဒီပကၤရာမင္းသား”ဟု အမည္မွည့္ေခၚခဲ့ၾကကုန္၏။ ဒီပကၤရာ အေလာင္းေတာ္မင္းသား ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူေသာအခါ၊ ဖြားျမင္ေတာ္မူ ေသာအခါတို႔၌ ပုဗၺနိမိတ္ႀကီးမ်ား ထင္ခဲ့သည့္အျပင္ အေလာင္းေတာ္ဟူသမွ် တို႔၌ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိသည့္အတိုင္း အ့ံၾသဖြယ္ရာမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၾကကုန္၏။
ထီးနန္းစိုးစံေတာ္မူျခင္း ဒီပကၤရာ အေလာင္းမင္းသားသည္ အရြယ္ေတာ္ေရာက္ေသာအခါ ပဒုမာမင္းသမီးႏွင့္ ေရႊလက္ထပ္၍ နန္းရပ္ထီးျဖဴ စိုးစံေတာ္မူခဲ့သည္။ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ေသာင္းတို႔ ပတ္လံုး ဟံသ ဟသၤာ ေရႊနန္းေဆာင္၊ ေကာíၥႀကိဳးၾကာ ေရႊနန္းေဆာင္၊ မယူရ ဥေဒါင္း ေရႊနန္းေဆာင္၊ နန္းျပာသာဒ္သံုးေဆာင္တို႔မွ ေမာင္းမမိႆံ သံုးသိန္းတို႔၏ ေဖ်ာ္ေျဖလုပ္ေကြၽးျခင္းကို ခံယူလ်က္ မင္း စည္းစိမ္ကို ခံစားေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းမင္းသား၏ သားေတာ္မွာ ဥသဘကၡႏၶမင္းသား ျဖစ္ခဲ့၏။
ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း အေလာင္းေတာ္ဒီပကၤရာမင္းသားသည္ အေ>ခအရံတို႔ႏွင့္တကြ ေရႊနန္း သံုးေဆာင္တြင္ မင္းစည္းစိမ္ကို ခံစားေနစဥ္ ဥယ်ာဥ္ကစားရန္ ထြက္ေတာ္ မူေသာအခါ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း-ဟူေသာ နတ္တမန္နိမိတ္ႀကီး ေလးပါးတို႔ကို ျမင္ေတာ္မူ၍ သံေ၀ဂျဖစ္ခဲ့ၿပီး ရမၼာ၀တီၿမဳိ႕ေတာ္သို႔ ျပန္၀င္ေတာ္မူခဲ့သည္။ တစ္ဖန္ အေလာင္းေတာ္မင္းသားသည္ ဥယ်ာဥ္ ကစားရန္ ထြက္ေတာ္မူလိုျပန္သည္။ ၀ိသၾကံဳနတ္သားသည္ ဒီပကၤရာ အေလာင္းေတာ္မင္းသားအား အ၀တ္တန္ဆာမ်ားကို လာေရာက္ဆင္ယင္ ေပးခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္မင္းသားသည္ ဆင္ေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ ျခံရံလ်က္ စီးေတာ္ဆင္၌ တက္စီး၍ မ်ားစြားေသာ စစ္သည္ဗိုလ္ပါ အျခံအရံ ႏွင့္ဥယ်ာဥ္ေတာ္သို႔ ထြက္ခဲ့ျပန္သည္။ ဥယ်ာဥ္ေတာ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ စီးေတာ္ဆင္မွ ဆင္းသက္၍ ဥယ်ာဥ္ေတာ္အတြင္း လွည့္လည္႐ႈစားၿပီးေနာက္ ေအးျမႏွစ္သက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ေက်ာက္ဖ်ာထက္၌ ထိုင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ အေလာင္းေတာ္မင္းသားသည္ ေက်ာက္ဖ်ာထက္၌ ထိုင္ေနစဥ္ ရဟန္းျပဳရန္ စိတ္အၾကံျဖစ္ခဲ့၏။
ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း ထိုအခါ သုဒၶါ၀ါသဘံုမွ ရဟႏၲာျဗဟၼာႀကီးသည္ ပရိကၡရာရွစ္ပါးကို ေဆာင္ယူခဲ့၍ အေလာင္းေတာ္၏ မ်က္ေမွာက္ ျမင္ေလာက္ရာအရပ္၌ ထားေလလွ်င္ ရဟန္း၏ အသံုးအေဆာင္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိခဲ့ရ၏။ ပရိကၡရာ ရွစ္ပါးကို ယူလ်က္ မင္း၀တ္တန္ဆာတို႔ကို ခြၽတ္ကာ လက္သံုးေတာ္ သန္လ်က္ျဖင့္ ဆံေတာ္ကိုပယ္ၿပီး ရဟန္းျပဳခဲ့ေလသည္။ အေလာင္းေတာ္ မင္းသား ရဟန္းျပဳေတာ္မူေၾကာင္း သတင္းစကား ၾကားသိကုန္ေသာ လူအေပါင္းတို႔သည္ အေလာင္းေတာ္မင္းသားကို အတုလိုက္ကာ ရဟန္းျပဳ ခဲ့ၾကကုန္၏။ အေလာင္းေတာ္သည္ ထိုရဟန္းမ်ားႏွင့္အတူ ေတာတြင္း၌ ဆယ္လတို႔ပတ္လံုး ဒုကၠရစရိယာေခၚ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ အက်င့္ေတာ္ျမတ္ကို က်င့္ေတာ္မူ၍ ေညာင္ၾကတ္ပင္ရင္း၌ ငါးဆယ့္သံုးေတာင္ပမာဏရွိေသာ အပရာဇိတပလ’င္ေတာ္၀ယ္ ေလာကသံုးပါး၌ အတုမရွိေသာ ဘုရားအျဖစ္သိူ႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူျခင္း ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ မဟာေဗာဓိ ေညာင္ၾကတ္ပင္အနီးမွာပင္ သတၱသတၱာဟ-ေလးဆယ့္ကိုးရက္ စံေနေတာ္ မူခဲ့သည္။ အ႒မသတၱာဟသို႔ ေရာက္ေသာအခါ တရားေဟာရန္ ျဗဟၼာမင္း၏ ေတာင္းပန္မႈကို ၀န္ခံေတာ္မူၿပီး၍ သုနႏၵာရာမအရပ္ အသေရရွိေသာ ေက်ာင္းေတာ္၌ ဓမၼစၾကာတရားဦးကို ေဟာေတာ္မူခဲ့သည္။ ကုေဋတစ္ရာေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးကို ထိုးထြင္းသိျမင္ခဲ့ၾကကုန္၏။
ေဒသစာရီ လွည့္လည္ေတာ္မူျခင္း ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူၿပီးေနာက္ သတၱ၀ါတို႔၏အက်ဳိးငွာ ေဒသစာရီ လွည့္လည္ေတာ္မူလ်က္ ရမၼာ၀တီျပည္သို႔ ေရာက္ကာ သုဒႆနေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူခဲ့၏။ ရမၼာ၀တီ ျပည္သူျပည္သားတို႔က ေနာက္ပါသံဃာမ်ားႏွင့္တကြေသာ ဘုရားရွင္ကို ဆြမ္းလုပ္ေကြၽးၿပီးလွ်င္ ထိုဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္အား ကိုးကြယ္ရာဟု ဆည္းကပ္ ခဲ့ၾကကုန္၏။ ဘုရားရွင္သည္ အခ်ဳ႕ိေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို သရဏဂံု၌ တည္ေစခဲ့၏။ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို ငါးပါးသီလတို႔၌ ျမဲေစခဲ့၏။ အခ်ဳိ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို ဆယ္ပါးသီလ ေဆာက္တည္ေစခဲ့၏။ အခ်ဳ႕ိေသာပုဂၢိဳလ္အား အရိယမဂ္ ေလးပါး၊ ဖိုလ္ေလးပါးတို႔ကို ေပးေတာ္မူခဲ့၏။ အခ်ဳ႕ိေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔အား အတုမရွိေသာ ပဋိသမၻိဒါတရား ေလးပါးတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ျမတ္ေသာ သမာပတ္ရွစ္ပါးတုိ႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ၀ိဇၨာသံုးပါး၊ အဘိညာဥ္ေျခာက္ပါးတို႔ ကိုလည္းေကာင္း ေပးေတာ္မူကာ လူအေပါင္းကို ခ်ီးေျမႇာက္ေတာ္မူခဲ့၏။ ဘုရားရွင္သည္ ထိုနည္း အစီအစဥ္အားျဖင့္ လူအေပါင္းကို ဆံုးမေတာ္မူကာ ဘုရားရွင္၏ အဆံုးအမေၾကာင့္ ဘုရားရွင္၏ သာသနာေတာ္သည္ ပြင့္လင္း ထြန္းကားလာခဲ့သည္။
ျခေသၤ့မင္း၏ ေမးႏွင့္တူေသာ ေမးရွိေတာ္မူ၍ ႏြားလားဥသဘ၏ ပခံုးႏွင့္ တူေသာ ပခံုးရွိေတာ္မူေသာ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါ တို႔ကို ကယ္တင္ေတာ္မူကာ ဒုဂၢတိဘုံဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ေစေတာ္မူခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္သည္ သစၥာေလးပါးကို သိေစထိုက္ေသာ သတၱ၀ါကို ေရႊóဏ္ေတာ္ ကြန္ရက္တြင္ ထင္ေတာ္မူလာက ယူဇနာတစ္သိန္း ကြာေ၀းေသာ အရပ္၌ တည္ေသာ ထိုသတၱ၀ါထံသို႔ တစ္ခဏခ်င္းျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္၍ ကယ္မ ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ေဂါတမဘုရားအေလာင္း ဗ်ာဒိတ္ခံျခင္း တစ္ေန႔တြင္ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ ေနာက္ပါရဟႏၲာ ေလးသိန္း ျခံရံလ်က္ ရမၼာ၀တီျပည္သုိ႔ <ကေတာ္မူလာခဲ့ရာ လမ္းခရီးတြင္ ေဂါတမဘုရား အေလာင္းသုေမဓာ ရွင္ရေသ့အား “ေနာက္လာမည့္ ဘဒၵကမၻာတြင္ ေဂါတမမည္ေသာ ဘုရားျဖစ္လတံ့”ဟု ဗ်ာဒိတ္စကား >မက္ၾကားေတာ္ မူခဲ့သည္။ ဒီပကၤရာဘုရာရွင္သည္ ဗ်ာဒိတ္စကား >မက္ၾကားေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဆြမ္းပင့္ရာ ဌာနသို႔ <ကေတာ္မူၿပီးလွ်င္ ရမၼာ၀တီျပည္သူတို႔၏ ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပး သံုးေဆာင္ေတာ္မူေနေသာအခါ သုေမဓာရွင္ရေသ့သည္ ပါရမီေတာ္ တို႔ကို ဆင္ျခင္ေတာ္မူခဲ့သျဖင့္ တရား၏တန္ခိုး အာႏုေဘာ္အားျဖင့္ ေျမႀကီးသည္ ျပင္းထန္စြာ တုန္လႈပ္ခဲ့ေလသည္။ ထုိသုိ႔ေျမလႈပ္သျဖင့္ ဆြမ္းေကြၽးေမြးေနသူ လူအေပါင္းတို႔သည္ ေၾကာက္ရြံ႕ၾက၍ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္အား ေလွ်ာက္ထား ၾကရာ “ေၾကာက္ရြံ႕ဖြယ္မရွိ၊ သုေမဓာရွင္ရေသ့၏ တရားေတာ္ကို ဆင္ျခင္ျခင္းအတြက္ ေျမလႈပ္ျခင္း ျဖစ္သည္”ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ လူအမ်ားတို႔သည္ သုေမဓာရွင္ရေသ့ထံသို႔ သြားကာ ေကာင္းခ်ီးေပးၾကကုန္၏။
ဒီပကၤရာဘုရားရွင္၏ တပည့္သာ၀ကမ်ား ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား၏ (အဂၢသာ၀က) ျမတ္ေသာတပည့္ အစုံတို႔ကား အရွင္သုမဂၤလမေထရ္ႏွင့္ အရွင္တိႆမေထရ္တို႔ ျဖစ္ၾကကုန္ၿပီး အရွင္သာဂတ မေထရ္ကား ဘုရားရွင္၏ အလုပ္အေကြၽးပင္ျဖစ္ခဲ့သည္။ အရွင္မ နႏၵာေထရီႏွင့္ အရွင္မ သုနႏၵာေထရီတို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ (အဂၢသာ၀ိကာ) ျမတ္ေသာ တပည့္မ အစံုတို႔ျဖစ္ၾကကုန္၍ ဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္ကား ေညာင္ၾကတ္ပင္ျဖစ္ခဲ့၏။ အလုပ္အေကြၽးဒါယကာ (အဂၢ ဥပ႒ာက)တို႔ကား တပုႆႏွင့္ ဘလ’ိကတို႔ျဖစ္ကုန္၍ အလုပ္အေကြၽး ဒါယိကာမ(အဂၢဥပ႒ိကာ)တို႔သည္ သိရိမာႏွင့္ ေကာဏာတို႔ ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္၏ အရပ္ေတာ္မွာ အေတာင္ရွစ္ဆယ္ ျမင့္ေတာ္မူ၍ အလွ်ံတ၀င္း၀င္း ထြန္းလင္းေတာက္ပေသာ ဆီမီးတိုင္ႀကီးကဲ့သို႔ လည္းေကာင္း၊ ပင္လံုးကြၽတ္ပြင့္ေသာ အင္ၾကင္းပင္ႀကီးကဲ့သို႔လည္းေကာင္း တင့္တယ္ေတာ္မူလွဘိ၏။ ဒီပကၤရာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ေရာင္ျခည္ေတာ္သည္ ထက္၀န္းက်င္ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ယူဇနာတိုင္ေအာင္ ပကတိ အလိုလိုပ်ံ႕ႏွံ႕၍ ထြန္းလင္း၏။ ထိုေရာင္ျခည္ေတာ္ကို တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ အထူးဖန္ဆင္းရျခင္း မရွိခဲ့ေပ။
(ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီးမ်ား ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ သုနႏၵာရာမအရပ္ ျမတ္ေသာေက်ာင္းေတာ္၌ ဓမၼစၾကာတရားဦးကို ေဟာေတာ္မူေသာ တရားပြဲ သည္ ေရွးဦးစြာေသာ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရား ပြဲႀကီး၌ ကုေဋတစ္ရာေသာ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါး တရား သိျမင္ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။ တစ္ဖန္ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ သားေတာ္ ဥသဘကၡႏၶမင္းသား၏ óဏ္ရင့္က်က္ခ်ိန္ကို သိေတာ္မူ၍ သားေတာ္ကိုအမွဴးထားကာ တရားနာရန္ ေရာက္လာၾကကုန္ေသာ သတၱ၀ါတို႔အား ဆံုးမေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားပြဲသည္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရားပြဲႀကီး၌ ကုေဋကိုးဆယ္ေသာ လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတို႔ သစၥာ ေလးပါး တရားသိျမင္ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။ ထို႔ေနာက္တစ္ဖန္ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ အမရ၀တီၿမဳိ႕ေတာ္ တံခါး၀၌ ေပါက္ေရာက္ေနေသာ ကုကၠိဳပင္ႀကီးအရင္း၌ ေရမီးအစံုအစံုေသာ တန္ခိုး ျပာဋိဟာတို႔ကို ျပေတာ္မူကာ တိတၳိတို႔ကို ႏွိမ္ႏွင္းေတာ္မူၿပီးေနာက္ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္သို႔ <ကသြားေတာ္မူခဲ့၏။ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္ ပင္လယ္ကသစ္ပင္ရင္း၌ ခင္းထားအပ္ေသာ ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာ ထက္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူကာ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ နတ္သားကို အမွဴးထား၍ အဘိဓမၼာတရား ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားပြဲသည္ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုတရား ပြဲႀကီး၌ ကုေဋကိုးဆယ္ေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ သစၥာေလးပါး တရားသိျမင္ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကကုန္၏။
သာ၀က (သႏိၷပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီးမ်ား ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္၌ တပည့္သာ၀က အစည္းအေ၀းႀကီး သံုးႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ သုနႏၵာရာမအရပ္၌ အရပ္ထက္၀န္းက်င္မွ ကုေဋ တစ္သိန္းေသာ ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ႀကီးမ်ား အထူးလာေရာက္ စည္းေ၀းခဲ့ၾကသည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသည္ ေရွးဦးစြာေသာ တပည့္သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္း အေ၀းႀကီးပင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ ေလးသိန္းေသာ ရဟန္းတို႔ ျခံရံလ်က္ ေဒသစာရီ လွည့္လည္ေတာ္မူခဲ့ရာ ႏွလံုးေမြ႕ေလ်ာ္ ေပ်ာ္ဖြယ္ရာရွိေသာ နာရဒကူဋ ေတာင္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေတာင္ကို နရေဒ၀နတ္ဘီလူးသည္ အပိုင္စား ရထား၍ ထိုေတာင္၌ေန၏။ ထိုေတာင္ပတ္၀န္းက်င္ရွိ လူအေပါင္းတို႔သည္ ဗလိနတ္စာအလို႔ငွာ လူကိုပင္ေဆာင္ယူ၍ ထိုနတ္ဘီလူးကို ႏွစ္စဥ္ မျပတ္ ပူေဇာ္ခဲ့ၾကရ၏။ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ ထိုလူအေပါင္းတို႔၏ ေရွးေကာင္းမႈကို ျမင္ေတာ္မူ၍ ကယ္တင္ေစာင့္ေရွာက္ရန္အတြက္ ရဟန္းသံဃာတို႔ကို ေခၚေဆာင္ေတာ္မမူဘဲ တစ္ပါးတည္းသာ နာရဒကူဋေတာင္ထိပ္သို႔ တက္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအခါ ဘီလူးသည္ ျပင္းစြာအမ်က္ထြက္၍ ေတာင္ႀကီးကို တုန္လႈပ္ေစကာ ဘုရားရွင္ကို ေျခာက္လွန္႔ထြက္ေျပးေစခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဘုရားရွင္က လုံး၀ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းမရွိဘဲ ပကတိၾကည္လင္စြာ သီတင္းသံုး ေနေတာ္မူသည္ကို ဘီလူးႀကီးျမင္ရသည္ရွိေသာ္ “ဤရဟန္းႀကီးကား အံ့ၾသဖြယ္ရွိေပစြ။ တန္ခိုးအာႏုေဘာ္ ႀကီးေပစြ။ ငါျပဳခဲ့ေသာအမႈသည္ ငါ႔အေပၚသာ က်ေရာက္ခဲ့ေပၿပီ။ ဤရဟန္းႀကီးမွတစ္ပါး ငါ႔အား ကိုးကြယ္ရာ မရွိၿပီ။ ဤရဟန္းႀကီးကိုပင္ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေတာ့အံ့”ဟု အၾကံျဖစ္ခဲ့ ေလသည္။ နရေဒ၀နတ္ဘီလူးသည္ တစ္ရာ့ရွစ္ကြက္ စက္လကၡဏာတို႔ျဖင့္ တန္ဆာဆင္ တင့္တယ္ေတာ္မူေသာ ဘုရားရွင္၏ ေျခေတာ္အစံု၌ ဦးတုိက္ကာ လြန္က်ဴးခဲ့ေသာ အျပစ္ကို ၀န္ခ်ေတာင္းပန္၍ ဘုရားရွင္အား ဆည္းကပ္ ကိုးကြယ္ခဲ့ေလသည္။ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ နတ္ဘီလူးအား တရားေဟာေတာ္မူခဲ့ရာ တရားေတာ္၏အဆံုး၌ အျခံအရံ နတ္ဘီလူးတစ္ေသာင္းႏွင့္တကြ နတ္ဘီလူး ႀကီးသည္ ေသာတာပတၱိဖိုလ္၌ တည္ခဲ့၏။ ထိုနရေဒ၀နတ္ဘီလူး ေသာတာပန္ တည္ေသာ ေန႔၌ကား ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းအလံုး၌ ေနကုန္ေသာ လူတို႔သည္ နရေဒ၀နတ္ဘီလူးအား ပူေဇာ္ပြဲျပဳလုပ္ရန္ တစ္ရြာ တစ္ရြာမွ တစ္ေယာက္ တစ္ေယာက္ေသာ လူကိုလည္းေကာင္း၊ ပူေဇာ္ဖြယ္ပစၥည္း ၀တၳဳတို႔ကို လည္းေကာင္း ေဆာင္ယူခဲ့ၾကကုန္၏။ နရေဒ၀နတ္ဘီလူးသည္ ထိုလူတို႔ို ယူေဆာင္ခဲ့ေသာ ပူေဇာ္ဖြယ္၀တၳဳပစၥည္းတို႔ကို လူတို႔အား ျပန္ေပးကာ ဗလိနတ္စာျပဳရန္ ေဆာင္ယူခဲ့ေသာ လူတို႔ကိုကား ဘုရားရွင္အား အပ္ႏွင္း ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ဘုရားရွင္သည္ ထုိုလူတို႔ကို ဧဟိဘိကၡဳေခၚေတာ္မူ၍ ရဟန္းျပဳေပးခဲ့၏။ ထိုရဟန္းတုိ႔ကား ခုနစ္ရက္အတြင္း၌ပင္ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ၾကကုန္၏။ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ နာရဒကူဋေတာင္၌ပင္ ရဟႏၲာကုေဋတစ္ရာတို႔၏ အလယ္၌ ေနေတာ္မူကာ တပို႔တြဲလျပည့္ေန႔၌ အဂၤါေလးပါးႏွင့္ျပည့္စံုေသာ သာ၀က အစည္းအေ၀းႀကီးတြင္ ၾသ၀ါဒ ပါတိေမာက္ကို ျပေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းႀကီးကား ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္၏ ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က(သႏၷိပါတ)အစည္းအေ၀းပင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။
အခါတစ္ပါး၌ ဒီပကၤရာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သုဒႆနေတာင္ထိပ္၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအခါ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းေနကုန္ေသာ လူတို႔သည္ ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္း သီတင္းကြၽတ္လ၌ ေတာင္ထိပ္ပြဲသဘင္ ဆင္ယင္က်င္းပျမဲျဖစ္ရာ သုဒႆနေတာင္ထိပ္သို႔ ေရာက္လာခဲ့ၾကကုန္၏။ ထိုလူတို႔ကို တရားေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုလူတို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္ကို နာရ၍ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကေလသည္။ ဘုရားရွင္သည္ (မဟာပ၀ါရဏာေန႔)သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ေန႔၌ ထိုရဟန္းတုိ႔အား တရားေဟာျပန္ရာ တရားေတာ္၏ အဆံုး၌ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ၾကေလသည္။ ထိုအခါ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္သည္ ကုေဋကိုးေသာင္းေသာ ရဟႏၲာတို႔ႏွင့္အတူ ပ၀ါရဏာ ျပဳေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုအစည္းအေ၀းႀကီးကား ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္၏ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ သာ၀က (သႏၷိပါတ) အစည္းအေ၀းႀကီးပင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဒီပကၤရာ ဘုရာရွင္သည္ (ဓမၼာဘိသမယ) တရားပြဲႀကီး သံုးႀကိမ္၊ သာ၀က (သႏၷိပါတ)အစည္းအေ၀းႀကီး သံုးႀကိမ္တို႔မွတစ္ပါး ႐ိုး႐ိုးတရား ေဟာေတာ္မူရာ တစ္ေသာင္းေသာ သတၱ၀ါ၊ ႏွစ္ေသာင္းေသာ သတၱ၀ါတို႔ သစၥာေလးပါးတရားကို သိကာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကသည့္အျပင္ တစ္ဦးစီ ႏွစ္ဦးစီေသာ ကြၽတ္တမ္း၀င္ခ့ဲၾကသည့္ သတၱ၀ါတို႔ကား အမွန္းအဆ ဂဏန္း ျပ၍ မရႏိုင္ေအာင္ပင္ ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ဒီပကၤရာ ဘုရားရွင္၏ သန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္ေသာ သာသနာေတာ္သည္ ပ်ံ႕ႏွံ႕၏။ လူသိမ်ား၏။ ျပည့္စံု၏။ စည္ကား၏။ ေကာင္းစြာပြင့္လင္းေသာ သာသနာေတာ္သည္ တာဒိဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုကာ အာသေ၀ါကင္းကုန္၍ ကိေလသာအညစ္အေၾကး မရွိကုန္ေသာ ရဟႏၲာတို႔ျဖင့္ အခါခပ္သိမ္း အလြန္တင့္တယ္လ်က္ ရွိခဲ့ေလသည္။
ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူျခင္း ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ အႏွစ္တစ္သိန္းေသာ ကာလပတ္လံုး တည္ေနလ်က္ မ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါအေပါင္းတုိ႔ကို ကယ္တင္ေတာ္မူခဲ့၏။ မီးပံုႀကီးသည္ အလွ်ံတေျပာင္ေျပာင္ ထြန္းပၿပီး ၿငိမ္းသြားသကဲ့သို႔ တပည့္ သာ၀ကမ်ားႏွင့္ အတူ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ “ဒီပကၤရာ ဘုရာရွင္၏ တန္ခိုးေတာ္သည္လည္းေကာင္း၊ တပည့္ သာ၀က ေလးသိန္းစေသာ အျခံအရံအေပါင္းတို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ေျခေတာ္ အစံုတို႔၌ပါရွိေသာ စက္လကၡဏာတို႔သည္လည္းေကာင္း ခ်ဳပ္ဆံုး ကြယ္ေပ်ာက္ သြားခဲ့ေလၿပီ။ အလံုးစံုေသာ သခၤါရတရား တို႔သည္ ခိုင္ျမဲေသာ အႏွစ္မရွိကုန္။ အခ်ည္းအႏွီးသာ ျဖစ္ကုန္စြ တကား”
ေစတီေတာ္ တည္ထားကိုးကြယ္ျခင္း မာရ္ငါးပါးကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္သည္ နႏၵာရာမ ေက်ာင္းတိုက္၌ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုေက်ာင္းတိုက္အတြင္း၌ပင္ ဘုရားရွင္၏ ေစတီေတာ္ကို တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ၾကရာ ေစတီေတာ္၏ အျမင့္သည္ သံုးဆယ့္ေျခာက္ယူဇနာ ရွိခဲ့သည္။ သက္ေတာ္ရွည္ၾကာေသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္တို႔၏ ဓမၼတာအရ အစိတ္စိတ္မကြဲ တစ္လံုးတစ္ခဲတည္း တည္ရွိေသာ (အသမၻိႏၷ)ဓာတ္ေတာ္ကို ထိုေစတီေတာ္ႀကီးအတြင္း၌ ဌာပနာ သြင္းခဲ့ၾကကုန္၏။ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းေနကုန္ေသာ လူတို႔သည္ အညီအၫြတ္ လာကုန္၍ ရတနာခုနစ္ပါးတို႔ျဖင့္ မြမ္းမံျခယ္လွယ္ကာ ေစတီေတာ္ႀကီးကို ၿပီးဆံုးေစခဲ့ၾကကုန္သတည္း။

ျမတ္ဗုဒၶပြင့္ထြန္းျခင္း၏ ေက်းဇူးေတာ္အနႏၱ

Bahubali ji ဘုရားရုပ္ထုေတာ္

 

ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္စဥ္ကာလ ဘီစီ ၆-ရာစုမွ ၅-ရာစုအတြင္း မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္၌ အိႏၵိယျပည္ မဇၩိမေဒသတြင္ အ၀တ္မ၀တ္ဘဲ ေနေလ့ရွိေသာ တိတၱိ တကၠတြန္းမ်ား ရွိႀက၏၊ သူတို႔သည္ ၀တၳဳပစဏည္းမ်ားႏွင့္ အ၀တ္အစားမ်ားအေပၚမွာလည္း ခင္မင္မႈ, သံေယာဇဥ္တြယ္တာမႈ မထား ဟူေသာ တဖက္စြန္းအယူအဆမ်ားျဖင့္ အ၀တ္မ၀တ္ႀကျခင္းလည္း ျဖစ္ေပသည္။
တိတၱိ တကၠတြန္းတို႔သည္ အို, နာ, ေသ, မရွိရာ အမတနိဗၺာန္ကို ကိုယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္တို႔ျဖင့္ အသီးသီး ရွာေဖြေနက်ခ်ိန္လည္း ျဖစ္ေပသည္၊ အခ်ိဳ႔က အစာအငတ္ခံျပီး က်င့္၏၊ မိမိတို႔ ခႏၶာကိုယ္ကို ပင္ပန္းဆင္းရဲေအာင္ ညႇဥ္းဆဲျခင္းျဖင့္က်င့္၏၊ အညစ္အေႀကးမ်ား ကုန္ခန္းသည္ဟု ယူဆေသာ အတၱကိလမထ လမ္းစဥ္ျဖင့္လည္းက်င့္၏၊ အခ်ိဳ႔မွာ ကာမဂုဏ္ကိုခံစားျပီး စိတ္အလိုလိုက္ကာက်င့္ေသာ ကာမသုခလႅိက လမ္းစဥ္ျဖင့္လည္း က်င့္၏၊ ထိုစဥ္ ဗုဒၶဘုရားရွင္က အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ မဇၩိမပဋိပဒါ (မဂၢင္ရွစ္ပါး) လမ္းစဥ္ျဖင့္ အစြန္းေရာက္က်င့္စဥ္ ႏွစ္ခုကိုပယ္ျပီး က်င့္ေပသည္၊ ထိုေခတ္တြင္ ဗုဒၶႏွင့္အျပိဳင္ ထင္ရွားေသာ ဂိုဏ္းဆရာႀကီး ၆-ဦးတို႔ ေပၚေပါက္ခဲ့၏၊
ထို ၆-ဦးတို႔မွာ---၁။ ပုရာဏကႆပ
အမည္ရင္းမွၾ ပုရာဏျဖစ္ျပီး ကႆပ-မွာ အမ်ိဳးအႏြယ္ျဖစ္သည္၊
သူသည္ ကၽြန္မ်ိဳးကၽြန္ႏြယ္ျဖစ္ျပီး ကၽြန္ပိုင္ရွင္တဦး၏အိမ္တြင္ ေနထိုင္ေသာ ကၽြန္မတဦးက ေပါက္ဖြားလာသူ တဦးျဖစ္ေပသည္၊ ကၽြန္ပိုင္ရွင္အိမ္၌ ကၽြန္တရာျပည့္ရန္ တေယာက္လိုေနခ်ိန္တြင္မွ ေမြးဖြားလာသူ ျဖစ္ေပသည္၊ ကႆပ-ကို ေမြးဖြားလာ၍ ကၽြန္တရာျပည့္သြားေသာေႀကာင့္ ပုရာဏ (ရာျပည့္)ဟု အမည္တခု ထပ္မံတြင္သြား ျပန္သည္။
ကၽြန္ေပါင္းတရာျပည့္တြင္ ထူးထူးျခားျခား ေမြးဖြားလာေသာေႀကာင့္ မဂၤလာရွိေသာကၽြန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ အခုိင္းအေစမခံရပဲ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာထားျခင္းကို ခံရေပသည္၊ သို႔ေသာ္ သူသည္ ကၽြန္ပိုင္ရွင္အိမ္တြင္ မေနလို၍ ထြကင္ေျပးရာ လမ္းတြင္ ခိုးသားဓားျပမ်ားႏွင့္ေတြ႔သည္၊ ပါလာေသာ အ၀တ္အစားမ်ားႏွင့္ ပစၥည္းမ်ား အလုခံ လိုက္ရ၏၊ ထို႔ေႀကာင့္ ပုရာဏကႆပသည္ အ၀တ္မပါ ၀တ္လစ္စလစ္ျဖင့္ သြားလာေနရာမွ ရြာတရြာအေရာက္တြင္ ရြာသူရြာသားမ်ားက ရဟႏၲာအမွတ္ျဖင့္ ပူေဇာ္ျခင္းကိုခံရဟည္၊ ထိုမွစ၍ အ၀တ္မ၀တ္ေတာ့ပဲ ဂိုဏ္းဆရားႀကီးတဦးအျဖစ္ ဘ၀ကို ရပ္တည္လာသူျဖစ္သည္။
သူ၏အယူ၀ါဒမွာ အကိရိယ၀ါဒ-အေႀကာင္းကံကိုပယ္ေသာ အယူျဖစ္သည္။
ဤအယူ၀ါဒသည္ မည္သည့္ ကာယက့, ၀စီကံ, မေနာကံျဖစ္ေစ၊ ကုသိုလ္ကံျဖစ္ေစ၊ အကုသိုလ္ကံျဖစ္ေစ၊ ျမတ္ေသာကံျဖစ္ေစ၊ ယုတ္ေသာကံျဖစ္ေစ၊ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈျပဳေသာ္လည္း ျပဳသည္မမည္၊ ျပဳရာမေရာက္ ဟု ယူေသာအယူျဖစ္သည္။ ကံသီး, ကံပြင့္, ကံက်ိဳးမည္သည္ မရွိဆိုေသာ အယူ၀ါဒျဖစ္သည္၊ ကုသိုလ္လည္း မျဖစ္, အကုသိုလ္လည္းမျဖစ္ေသာ အယူကို စြဲကိုင္ထားသည္။
၂။ မကၡလိေဂါသာလ
ႏြားျခံတြင္း၌ ေမြးဖြားလာသူျဖစ္၍ ေဂါသာလ-ဟု အမည္တြင္သည္၊
သူလည္း ကၽြန္မ်ိဳးကၽြန္ႏြယ္ပင္ ျဖစ္သည္၊ သူသည္ ေခ်ာေသာေျမျပင္မွ ဆီအိုးကိုယူလာစဥ္ သခင္ျဖစ္သူက `ေခ်ာ္မလဲေစနဲ႔´(မာခလိ)`ု သတိေပးေနစဥ္မွာပင္ ဆီအိုးက်၍ ကြဲသြား၏၊ ထို႔ေႀကာင့္ သခင္ရိုက္မည္စိုး၍ ထြက္ေျပးရာ သခင္က ပုဆိုးစကို ဆြဲထားသျဖင့္ ပုဆိုးကိုခၽြတ္၍ ထြက္ေျပးရင္ ေအာက္ပိုင္းဗလာျဖင့္ ရြာတရြာသို႔ ေရာက္သြားသည္၊ သူ႔ကို ရြာသူရြာသားတို႔က ရဟႏၲအမွတ္ျဖင့္ ကိုးကြယ္ရာမွ ဂိုဏ္းဆရာႀကီးတဦး ျဖစ္လာျပန္သည္။
သူ၏အယူ၀ါဒမွာ အေဟတုက၀ါဒ-သူ႔အခ်ိန္က်လွ်င္ ခ်မ္းသာႀက, ဆင္းရဲႀကရေသာ အယူျဖစ္သည္။
ဤအယူ၀ါဒသည္ ေႀကာင္းက်ိဳးနိယာမကို လံုး၀ျငင္းပယ္ေသာ မိစၧာဒိ႒ိအယူျဖစ္သည္၊ သက္ရွိ္သက္မဲ့ ျဖစ္ရပ္ အားလံုးတို႔သည္ အေႀကာင္းအက်ိဳးေဘကာင့္ ျဖစ္ေနႀကသည္မဟုတ္၊ ႀကံဳႀကိဳက္သလိုတိုက္ဆိုင္၍သာ ျဖစ္ေနႀကသည္၊ ေကာင္းမႈကံ မေကာင္းမႈကံမရွိ-ဟူေသာ အယူ၀ါဒျဖစ္သည္။ ရုပ္နာမ္တရားတို႔သည္ အေႀကာင္းမရွိဘဲ ဘာသိဘာသာ ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟူေသာ အယူမွားမ်ိဳးပင္ ျဖစ္သည္။
၃။ အဇိတေကသကမၺလ
အမည္ရင္းမွာ အဇိတ ျဖစ္သည္၊ သူသည္ ေလာဘအလိုနည္းသူ, ေလဘမရွိသူျဖစ္ေႀကာင္း လူအမ်ားထင္ရန္ အတြက္ လူတို႔၏ဆံပင္ကို ကမၺလာသဖြယ္ ၀တ္ရံုလုပ္၍ ၀တ္ေသာေႀကာင့္ ေကသကမၺလဟုေခၚရာမွ အမည္ေဟာင္းပါ ေပါင္းစပ္ျပီး အဇိတေကသကမၺလ-ဟု အမည္တြင္ေသာ ဂိုဏ္းဆရာႀကီးျဖစ္လာသည္။
သူ၏အယူ၀ါဒမွာ နတၳိက၀ါဒ-အက်ိဳး၀ိပါက္ကို ပယ္ေသာအယူျဖစ္သည္။
ေကာင္းမႈကံလည္း အက်ိဳးမရွိ၊ မေကာင္းမႈကံလည္း အက်ိဳးမရွိ၊ အေႀကာင္းအက်ိဳးကိုျငင္းပယ္ေသာ အယူ၀ါဒ ျဖစ္သည္၊ ေကာင္းေသာကံ ျဖစ္ျဖစ္၊ မေကာင္းေသာကံ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာအဓိပၸါယ္မွ မရွိ၊ ဘာမွ်လည္း ျဖစ္စရာမရွိ-ဟု ယူဆသည္၊ အေႀကာင္းအက်ိဳးဆက္ကိုလည္း ျငင္းပယ္ရာက်သည္၊ ဤမိစၧာဒိ႒ိကံသည္ ပဥၥာနႏၲရိယကံႀကီး ထိုက္သူထက္ ဆိုး၏။
၄။ ပကုဓကစၥာယန
အမည္ရင္းမွာ ပကုဓျဖစ္သည္။
စိတ္ဆိုးလြယ္သူ ေဒါသႀကီးသူ-ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ အမည္ပင္ျဖစ္သည္။
ကစၥာယနမွာ သူ၏အမ်ိဳးအႏြယ္ျဖစ္၏၊
သူ၏အယူ၀ါဒမွာ သတၱကာယ၀ါဒျဖစ္၍ ပထ၀ီ, အာေပါ, ေတေဇာ, ၀ါေယာ, သုခ, ဒုကၡ,ႏွင့္ဇီ၀ဟူေသာကာယ ခုနစ္ပါးအယူကို ေဟေျပာသည္။
၅။ သဥၥယေဗလ႒ပုတၱ
အမည္ရင္းမွာ သဥၥယျဖစ္သည္။ စုေ၀းရာဟု အဓိပၸါယ္ရသျဖင့္အတတ္ပညာေပါင္းစံု စုေ၀းရာ, အတတ္ပညာမ်ား ျပာ့္စံုေသာဆရာႀကီးဟု ဆိုလိုသည္။ဖခင္မွာ ေဗလ႒ျဖစ္၍ သူ႔အား ေဗလ႒ပုတၱ-ဟု ေခၚေ၀ၚႀက၏၊ သဥၥယ အမည္ရင္းႏွင့္ေပါင္းကာ သဥၥယေဗလ႒ပုတၱ-ဟု အမည္တြင္သူျဖစ္ေပသည္၊ သဥၥယမွ သိဥၥည္းအမည္ႏွင့္ ထင္ရွားသူလည္းျဖစ္ေပသည္၊ အစဦးပိုင္းတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာ အရွင္ေမာဂၢလႅာန္ အပါအ၀င္ တပည့္ငါးရာ တို႔၏ ဆရာႀကီးလည္းျဖစ္သည္။
သူ၏အယူ၀ါဒမွာ အမရာ၀ိေကၡပ၀ါဒ-ငါးရွဥ္႔ကဲ့သို႔ အဖမ္းရခက္ေသာ (၀ါ) မည္သည့္အယူဟု ေဖာ္ျပရန္ ခက္ခဲေသာအယူ
(က) မုသားေႀကာက္၍ စကားကို ေရွာင္လႊဲေျပာဆိုျခင္း။
(ခ) စြဲလမ္းမႈ ဥပါဒါန္ေႀကာက္၍ လႊဲေျပာျခင္း။
(ဂ) ပညာရွိမ်ား စစ္ေမးမည္ကိုေႀကာက္၍ လႊဲေျပာျခင္း။
(ဃ) ည့ံဖ်င္းထံုအျခင္း အေႀကာင္းေႀကာင့္ စကားကို ေရွာင္လႊဲတိမ္းေရွာင္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။
အမရာ၀ိေကၡပ ေလးမ်ိဳးလံုး၌ သူတပါးက ေမးမည္ကို မသိ၍ ေရွာင္လႊဲေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
ေရွာင္ေနရံုမွ်ေတာ့ မိစၧာဒိ႒ိအယူေတာ့ မျဖစ္ေပ၊ ငါ့မွာ မုသားျဖစ္လိမ့္မည္၊ ငါ့မွာ ဥပါဒ္ျဖစ္လိမ့္မည္၊ ငါ့ကို စစ္ေႀကာ စစ္ေမးႀကလိမ့္မည္ဟု ငါဟူေသာအတၱစြဲ ရွီေန၏၊ ထိုအတၱစြဲေႀကာင့္ မိစၧာဒိ႒ိအယူရွိသည္ဟု ဆိုရေပသည္၊ မသိသည္ကို မသိဟု ရိုးရိုးမေနပဲ ေရွာင္လႊဲ၍ ေျဖဆိုမႈကိုပင္ အေကာင္းဟု စြဲစြဲျမဲျမဲ သေဘာက်ေနေသာအယူတမ်ိဳးျဖစ္သည္။
၆။ နိဂ႑နာဋပုတၱ
ဂိ်န္ဘုရားတဦး ျဖစ္သည္။
သူ၏ဂိုဏ္းသည္ ပိဋကတ္တြင္ နိဂ႑ဂိုဏ္းဟု ထင္ရွားသည္၊ ကိေလသာအေႏွာင္အဖြဲ႔ မရွိ-ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္၊ ထိုဂိုဏ္း၀င္သူတိုင္း နိဂ႑ဟု အမည္ရႀက၏၊ နာတိကရြာကို အပိုင္စားရေသာ နာဋ၏သားျဖစ္၍ နိဂ႑နာဋပုတၱ-ဟု ေခၚေ၀ၚႀက၏။
သူ၏အယူ၀ါဒမွာ ႀကမၼာ၀ါဒ-ကံေဟာသ္းကုန္က ေမာကၡရႏိုင္သည္ဟူေသာ အယူ၀ါဒကို ေဟာေျပာ၏၊ ကံေဟာင္းကုန္ပါက ဘ၀မွလြတ္ေျမာက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္၊ ယခုအခ်ိန္အထိ အိႏၵိယျပည္တြင္ ဂ်ိန္ဘာသာအျဖစ္ျဖင့္ ထင္ရွားေနေသးသည္၊ အ၀တ္မ၀တ္ဂိုဏ္းႏွင့္ အ၀တ္ျဖဴ၀တ္ဂိုဏ္းဟူ၍ ဂိုဏ္၂-ဂိုဏ္း ရွိသည္။
သိဒၶတၳမင္းသား-
အမည္ရင္း သိဒၶတၳ-အမ်ိဳးအႏြယ္မွာ သာကီ၀င္ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္၊ မာဂဓတိုင္း ကပ္လ၀တ္ျပည္၌ သုေဒၶါဒနဘုရင္မင္းျမတ္၏ ေတာင္ညာစံေဒ၀ီ မေဟသီ မာယာေဒ၀ီ မိဖုယားမွ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈၊ ကဆုန္လျပည့္ ေသာႀကာေန႔တြင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူသည္၊ ၆-ႏွစ္တိုင္ တရားက်င့္ျပီးေနာက္ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ကို ရရွိကာ ဘုရားျဖစ္လာေတာ္မူခဲ့သည္။
ေဖာ္ျပပါဂိုဏ္ဒဆရာႀကီး ၆-ဦးတို႔သည္ မိမိကိုယ္ကို မိမိတို႔ သဗၺညဳဘုရားဟု ၀န္ခံျပီးေဟာေျပာေနခဲ့ႀကသည္၊ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခုႏွစ္ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶဟူေန႔တြင္ ဗုဒၶေဂါတမဘုရား ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္လာသည္။ ထိုအခါတြင္မွ ဂိုဏ္းဆရာႀကီး ၆-ဦးသည္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ သီလ သမာဓိ ပညာမ်ားကို မယွဥ္ျပိဳင္ႏိုင္ႀကပဲ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေမွးမွိန္သြားေတာ့သည္။ ဗုဒၶ၏အယူ၀ါဒမွာ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱတရားႏွင့္ အေႀကာင္းအက်ိဳးဆက္ တရားေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္၊ အႀကင္သာသနာေတာ္၌ အရိယာအျဖစ္ကို ျပဳႏိုင္ေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါး အက်င့္တရားရွိ၏၊ ထိုသာသနာေတာ္၌ ေသာတာပန္ သကဒါဂါမ္ အနာဂါမ္ ရဟႏၱာဟူေသာ ပုဂၢိဳလ္ေလးမ်ိဳးကို ရႏိုင္သည္၊ တိတၱိတို႔ ေဟာေျပာေသာတရားတို႔သည္ မဂၢင္ရွစ္ပါးလမ္းစဥ္ မရွိ၊ အရိယာအျဖစ္ကို ျပဳတတ္ေသာတရားမရွိ၊ သစၥာေလးပါးတရားကို သိႏိုင္ေသာ ရဟႏၲာမ်ိဳးတို႔မွ ကင္းဆိတ္ႀကကုန္၏။
ဤငါဘုရားသာသနာေတာ္၌ ဘိကၡဳအမည္ခံေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ မဂၢင္ရွစ္ပါး အက်င့္တရားကိုက်င့္၍ ေကာင္းစြာအားထုတ္လွ်င္ ဤကမၻာေလာကႀကီးသည္ ရဟႏၲာမ်ားကို အျမဲပင္ ျမင္ေတြ႔ႏိုင္သည္ဟု မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ခုႏွစ္ ကဆုန္လျပည့္ အဂၤါေန႔ သန္းေခါင္ယံ အရုဏ္မတက္မီ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ခါနီး၌ သုဘဒၵပရိဗိုဇ္အား ေဟာႀကားသြားေတာ္မူခဲ့သည္။

ခ်မ္းသာလုိက ႏွလုံးသြင္းမွန္ၾက

အားလံုးသိၾကတဲ့အတိုင္း ၾကည့္႐ႈခံစားစရာ အဆင္းတကာတို႔ထဲတြင္ ေယာက်္ားတို႔၏ စိတ္ကို သိမ္းပိုက္ ယူငင္ စိုးမိုးႏိုင္ဆံုးေသာ အဆင္းမွာ မိန္းမတို႔၏ အဆင္းျဖစ္တယ္။ မိန္းမတို႔၏ စိတ္ကို သိမ္းပိုက္ ယူငင္ စိုးမိုးႏိုင္ဆံုးေသာ အဆင္းမွာ ေယာက်္ားတို႔၏ အဆင္းသာလွ်င္ျဖစ္တယ္။

အသက္အ႐ြယ္အားျဖင့္ ႏုပ်ိဳ၊ က်န္းးမာေရးအားျဖင့္ ေကာင္းမြန္ေသာ ေယာက္်ားတို႔ဟာ ႏုပ်ိဳလွပ ခ်စ္စဖြယ္ေကာင္းေသာ မိန္းမတို႔၏ အဆင္းကို ၾကည့္႐ႈရေသာ အခါ ကာမဂုဏ္ကို ခံစားလိုတဲ့ ဆႏၵတို႔ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ မိန္းမတို႔ အေနနဲ႔လည္း ထို႔နည္းတူ ခံစားမႈတို႔ ျဖစ္ေပၚၾကမွာပါပဲ။ ကိေလသာအားျဖင့္ေတာ့ ရာဂ ကိေလသာတို႔ ျဖစ္ေပၚတယ္၊ နီဝရဏ အားျဖင့္ေတာ့ ကာမစၧႏၵနိဝရဏတို႔ ျဖစ္ေပၚတယ္- လို႔ဆိုရပါမယ္။

အဲဒီျဖစ္စဥ္ေတြကေန အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္ႏြယ္လို႔ တခါတရံမွာ ေက်ာ္မေကာင္းၾကားမေကာင္းတဲ့ အမႈ အခင္းတို႔ ျဖစ္ပြားတတ္တယ္။ သဘာဝတရားရဲ႕ မ်က္ႏွာသာေပးမႈေၾကာင့္ အဲဒီျဖစ္စဥ္မွာ ေယာက္်ားတို႔က မိန္းမတို႔ကို အႏိုင္က်င့္မႈေတြ ျပဳတတ္ၾကပါတယ္။ မိန္းမတို႔က ေယာက္်ားကို အႏိုင္က်င့္ျခင္းဆိုတာကေတာ့ ရွိခ်င္လည္း ရွိပါလိမၼယ္။ ဒါေပမဲ့ မရွိသေလာက္ရွားပါတယ္။

ေခတ္အဆက္ဆက္ လူသားေတြဟာ အဲဒီျဖစ္စဥ္ရဲ႕ အက်ည္းတန္မႈကို နားလည္ၾကတယ္။ ဒါဟာ မေကာင္းမႈႀကီးျဖစ္တယ္၊ တားျမစ္ဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ အမ်ားအားျဖင့္ သေဘာေပါက္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ သင့္တင့္ မွန္ကန္တဲ့ နည္းလမ္းကို မသိသူက မ်ားတယ္။

အခ်ိဳ႕က အဲလိုျဖစ္စဥ္ေတြျဖစ္ေပၚမႈကို ေဝဖန္သံုးသပ္ရာမွာ ႏွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းေသာ မိန္းမတို႔၏ အဆင္း၌သာ အျပစ္ရွိတယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ မိန္းမေတြကို အလြန္အမင္း လံုၿခံဳစြာဝတ္ဆင္ေစရမယ္လို႔ ပညတ္တယ္။ ျပႆနာက ေအးသြားသလား ဆိုေတာ့ မေအးပါဘူး။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ လံုၿခံဳစြာ ဖံုးအုပ္မထားတဲ့ မိန္းမတို႔ရဲ႕ အဆင္းကိုေတြ႔ရရင္ ေယာက်္ားတို႔က ငါတို႔မွာ ဘာမွ အျပစ္မရွိဘူး။ လံုၿခံဳစြာဖံုးအုပ္မထားတဲ့ အဆင္းမွာသာလွ်င္ အျပစ္ရွိတယ္ဆိုၿပီး ရဲရဲဝံ့ဝ့ံ အႏိုင္က်င့္ဖို႔ျဖစ္လာတယ္။ သဘာဝတရားက မ်က္ႏွာသာေပးထားတဲ့ ေယာက်္ားတို႔ကို လြဲမွာတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္က ထပ္ၿပီး မ်က္ႏွာသာေပးလိုက္ျပန္တယ္။ မိန္းမတို႔ရဲ႕ ဘဝဟာ ပိုၿပီး လံုၿခံဳမႈနည္းသြားတယ္။

အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျမင္တတ္တဲ့ မ်က္လံုးမွာသာ အျပစ္ရွိတယ္လို႔ မွတ္ယူၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေယာက္်ားေတြကို ေထြရာေလးပါး ေလွ်ာက္မၾကည့္ဖို႔ ပညတ္တယ္။ အမွန္တကယ္ ကင္းေအာင္ ေနႏိုင္ရင္ေတာ့လည္း ဒီနည္းက မဆိုးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေယာက္်ားမ်ားႏွင့္ မိန္းမမ်ား ဘယ္လိုမွ ကင္းရွင္းေအာင္ ေနလို႔မရတဲ့ လူ႔ေလာကဆိုေတာ့ မေတြ႔ျမင္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားရာကေန အေထာက္အပံ့ အေၾကာင္းတရားေတြ အစစအရာရာ ညီညြတ္လို႔ ေတြ႔ျမင္လိုက္ရရင္ေတာ့ အထူးအဆန္း အာ႐ံုျဖစ္လို႔မို႔ ထိမ္းမႏိုင္သိမ္းမရ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။

ဗုဒၶဝါဒအရေတာ့ အဲဒီတရားေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သင့္တင့္ေသာ ႏွလံုးသြင္းမႈ ရွိဖို႔သာ လိုတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ၾကည့္႐ႈခံရသူရဲ႕ အဆင္းအာ႐ံုမွာလည္း အျပစ္မရွိဘူး၊ ၾကည့္ျမင္သူရဲ႕ မ်က္လံုးမွာလည္း အျပစ္မရွိဘူး။ မွန္ကန္စြာ ႏွလံုးသြင္းတတ္ဖို႔သာလိုတယ္။ မွန္ကန္စြာ ႏွလံုးမသြင္းတတ္လို႔သာ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ့ရဲ႕အပ္ေသာ၊ ေက်ာ္မေကာင္းၾကားမေကာင္းေသာ ျဖစ္စဥ္ေတြျဖစ္ပြားရတယ္ လို႔ဆိုတယ္။

မွန္ကန္စြား ႏွလံုးသြင္းနည္းကို ကၽြန္ေတာ္နားလည္ထားသလို ရွင္းၾကည့္ပါဦးမယ္။ (နားလည္တတ္ကၽြမ္းသူမ်ား စာေရးသူ ့စကားက ဗုဒၶဝါဒကို ဆန္႔က်င္ေနရင္ တိမ္းေစာင္းေနရင္ ျပဳျပင္တည့္မတ္ေပးၾကပါ။)

ကမၼ႒ာန္းနည္းအရေတာ့ ရာဂကိေလသာကို ေကာင္းစြာႏွိမ္ႏွင္းႏိုင္တာ အသုဘ ကမၼ႒ာန္းျဖစ္တယ္။ လြန္စြာတင့္တယ္ ႐ႈခ်င္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ မိန္းမတို႔ရဲ႕ အဆင္းကို အသုဘ ကမၼ႒ာန္းအျဖစ္ ေျပာင္လဲ ႐ႈျမင္ရမယ္ဆိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးေတာ့ ခက္ခဲသလိုျဖစ္သြားမယ္။ တကယ္ေတာ့ ဗုဒၶစာေပထြန္းကားရာ ျမန္မာျပည္က လာသူမွန္ရင္ အပုပ္ေကာင္႐ုပ္ေဆာင္ထားတယ္ ဆိုတဲ့ စကားကို ရင္းႏွီးၾကမွာပါ။ ၃၂-ေကာ႒ာသေသာ ရြံစဖြယ္ ေတြကို ေတြးေတာ ဆင္ျခင္လိုက္ပါ။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ မိန္းမျဖစ္ပါေစ၊ ၃၂-ေကာ႒ာသေသာ တရားတို႔နဲ႔ မကင္းၾကပါ။ အပုပ္ေကာင္ ႐ုပ္ေဆာင္ထားတာျဖစ္ေၾကာင္းကို ေပၚလြင္ေအာင္ ႐ႈျမင္ဆင္ျခင္လိုက္ပါ။ ဘယ္လို ရာဂကိေလသာမ်ိဳးမွ ဝင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။

ဝိပႆနာနည္းအရ ဆိုရင္ေတာ့ မိန္းမတို႔ရဲ႕ အဆင္းကို ႐ူပါ႐ံု ၾကည့္႐ႈစရာ အာ႐ံုျဖစ္တယ္လို႔ပဲျမင္လိုက္ပါ။ အဲဒီေနာက္မွ ဆက္ၿပီး ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ဓာတ္ခြဲျပခဲ့သလို၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ တင့္တယ္ ေနေသာ္လည္း ရုပ္နာမ္တရားတို႔သာျဖစ္တယ္၊ ခႏၶာ ၅-ပါးတို႔သာျဖစ္တယ္၊ ဓါတ္ႀကီးေလးပါးတို႔သာျဖစ္တယ္၊ ခဏျဖစ္လ်က္, ခဏတြင္းပ်က္ေနၾကတဲ့ မက္ေမာစရာ လံုးဝမရွိေသာ ဒုကၡသစၥာသေဘာသာလွ်င္ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို နားလည္ေအာင္ ရႈပြားဆင္ျခင္လိုက္ပါ။ ဘယ္လို တဏွာ၊ ဘယ္လိုရာဂမွ ဝင္လာမွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။

အထက္က ၂-နည္းကေတာ့ ႏွလံုးသြင္းမွန္ျခင္း တည္းဟူေသာ အေတြးအေခၚ ဉာဏ္ပညာ နဲ႔ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္တဲ့၊ လြန္စြာ စိတ္၏ခ်မ္းသာျခင္း ကိုယ္၏ခ်မ္းသာျခင္းကို ျဖစ္ေစတဲ့ နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။ အတိုင္းအတာတစ္ခု အေနနဲ႔ သိလြယ္ ျမင္လြယ္တဲ့ ထက္ျမက္တဲ့ ဉာဏ္အျမင္ေတာ့ ရွိဖို႔လိုပါတယ္။

အဲဒီလို ဉာဏ္အျမင္မရွိသူမ်ားအတြက္လည္း သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ ထိန္းသိမ္းနည္းက ဗုဒၶဝါဒမွာ ရွိပါေသးတယ္။ မိမိနဲ႕ တရားဝင္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားထားသူ ဇနီးမယား မဟုတ္ပါက ကာမဂုဏ္မႈ မက်ဴးလြန္သင့္ေၾကာင္းကို ဒုစ႐ိုက္တရား ၁၀-ပါးနဲ႔၊ ၅-ပါးသီလတို႔မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီအမႈဟာ ဒုစ႐ိုက္ျဖစ္တယ္၊ သူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ႔ရဲ႕အပ္တယ္၊ လက္ေတြ႔အက်ိဳ, သံသရာ အက်ိဳးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္ဆိုတာ ေတြကို သေဘာေပါက္ၿပီး အကုသိုလ္ဒုစ႐ိုက္အမႈတို႔ကို ျပဳလုပ္ရန္ ရွက္ျခင္း၊ ေၾကာက္ျခင္း ဆိုတဲ့ ေလာကေစာင့္တရား ၂-ပါးကို ေကာင္းစြာ ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္လည္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီနည္းကေတာ့ ရွက္လို႔၊ ေၾကာက္လို႔သာ မက်ဴးလြန္ရတယ္ လိုခ်င္ျခင္း တဏွာ နဲ႔ ရာဂ ကိေလသာ တန္းလန္းႀကီး က်န္ေနတာေၾကာင့္ အလိုမျပည့္ျခင္းဆိုတဲ့ စိတ္ဆင္းရဲျခင္းေတာ့ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ လူၾကားမေကာင္းေသာ ျဖစ္စဥ္တို႔မွ ကင္းေဝးသည္မွန္ေသာ္လည္း မွန္ကန္စြာ ႏွလံုးသြင္းၿပီး ကိေလသာ ပါးေအာင္ က်င့္တဲ့နည္းေလာက္ေတာ့ ခ်မ္းသာႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ေဖာ္ျပပါ ျပႆနာမွာ…
၁) လွပတင့္တယ္ေသာ မိန္းမတို႔၏ အဆင္း၌သာ အျပစ္ရွိတယ္၊ မိန္းမေတြ အထူးလံုၿခံဳစြာ ဝတ္ဆင္ရမယ္ဟု ဆိုျခင္း
၂) ေထြရာေလးပါး မ်က္လံုးကစားတတ္ေသာ ေယာက္်ားတို႔၌သာ အျပစ္ရွိတယ္၊ ေယာက္်ားေတြ မ်က္လံုးအိေႁႏၵကို ထိန္းသိမ္းရမယ္ဟု ဆိုျခင္းတို႔ဟာ

အေတြးအေခၚ ဉာဏ္အျမင္ အလြန္နည္းပါးသူတို႔ရဲ႕ အဆိုမ်ားသာျဖစ္ပါတယ္။

ျဖစ္စဥ္ေပၚမွာ အက်ိဳးတရား၏ အဆိုးကိုသာျမင္တယ္။ အေၾကာင္းတရားက ဘာလဲဆိုတာကို မွန္မွန္ကန္ကန္ မသံုးသတ္ႏိုင္လို႔ ေတာင္ေတာင္အီအီ ထင္ရာေတြး၊ ထင္ရာေျပာခဲ့ျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစစ္အမွန္ ေၾကာင္းတရားကို မျမင္ေတာ့ မိမိျမင္ေသာ အက်ိဳးတရားကိုသာ အတင္းခ်ိဳးႏွိမ္ဖို႔ အားထုတ္ျခင္းမွ်သာျဖစ္တယ္။ ဘာနဲ႔တူသလဲ ဆိုရင္ နံရံေထာင့္ေကြးတစ္ေနရာမွာ ေလွာင္ပိတ္ပီး တုတ္ေခ်ာင္းေလးနဲ႔ ထိုးဆြခံေနရတဲ့ ေခြးသူငယ္နဲ႔တူပါတယ္။ ေခြးငယ္ေလးခမ်ာ အဓိကအေၾကာင္းတရားျဖစ္ေသာ ထိုးဆြေနသူကို သတိမမူမိ၊ တုတ္ေခ်ာင္းထိပ္ဖ်ားေလးကိုသာ အဓိက အေၾကာင္းထင္ၿပီး ေဒါသတႀကီး ကိုက္ခဲေနမိတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးနဲ႔ ဆင္တူေနပါတယ္။

လွပတင့္တယ္ေသာ အဆင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ မက္ေမာျခင္း ရာဂကိေလသာကို အျပစ္အျဖစ္ ျမင္ေသာ္လည္း၊ အက်ည္းတန္လွေသာ ရြံစဖြယ္၊ ေၾကာက္စဖြယ္ အဆင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ေသာ စိတ္ဆိုးျခင္း၊ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း ေဒါသကိေလသာကို ေျဖရွင္းရန္နည္းလမ္း မပါလာပါ။ လွပတင့္တယ္ေသာ အဆင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚတတ္ေသာ ရာဂကို ႏွိမ္ႏွင္းရန္ နည္းလမ္းကို ရွာႀကံထားေသာ္လည္း၊ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ အသံေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚတတ္ေသာ ရာဂကိေလသာကို ကာကြယ္ရန္နည္းလမ္းမရွိပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ အထက္ေဖာ္ျပပါ နည္း လမ္းမ်ားျဖင့္ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရန္အားထုတ္ျခင္းမွာ အဂၤါမစံုေသာ နည္းလမ္းမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္- လို႔ဆိုရပါမယ္။

ဗုဒၶဝါဒကေတာ့ ျပည့္စံုပါတယ္။ ပညာသားပါေသာ ေျဖရွင္းနည္းလို႔လည္း ဆိုရပါမယ္။

အလြန္တရာ ဆူးေျငာင့္ခလုပ္ ေပါမ်ားတဲ့ ယာကြင္းျပင္ႀကီးတစ္ခုမွာ အလုပ္လုပ္ဖို႔လိုအပ္တဲ့ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္ဟာ ဆူးတစ္ေခ်ာင္းခ်င္းကို သားေရျပားလိုက္အုပ္ေပးထားမွ လုပ္ငန္းခြင္ဝင္မယ္ဆိုရင္ လူရယ္ခ်င္စရာ အေတြးအေခၚသာျဖစ္ပါလိမၼယ္။ မိမိေခ်ေထာက္မွာ ဆူးမေဖာက္ႏိုင္ေသာ လံုၿခံဳတဲ့ ခိုင္မာတဲ့ ဖိနပ္ကို စီးၿပီး လုပ္ငန္းခြင္ဝင္ျခင္းသာ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ လံုၿခံဳတဲ့ ခိုင္မာတဲ့ ဖိနပ္ကိုစီးထားလိုက္ေတာ့ ဆူးေျငာင့္ခလုပ္သာမက၊ မစင္ပံုမ်ား၊ ေႁမြမ်ားကင္းမ်ားရဲ႕ အႏၲရာယ္မွလည္းကာကြယ္ၿပီးျဖစ္သြားပါတယ္။

ထို႔နည္းတူ တင့္တယ္ေသာအဆင္းအေပၚ မွန္ကန္စြာ ႏွလံုးသြင္းတတ္ဖို႔ ေလ့က်င့္ထားသူဟာ မတင့္တယ္ေသာ အဆင္းနဲ႔ ေတြ႔လွ်င္လည္းကာကြယ္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ သာယာဖြယ္အသံ၊ ေကာင္းမြန္ေသာ အန႔ံ၊ ႏူးည့ံေသာ အထိအေတြ႔တို႔ကိုလည္း အစရွိသျဖင့္ အျခားအျခားေသာ အာ႐ံုအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုလည္း မွန္ကန္စြာ ႏွလံုးသြင္းတတ္လို႔မို႔ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ အကုသိုလ္တရားေတြ ဝင္လာႏိုင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။

ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ေတြ႔ႀကံဳေနရေသာ အ႐ံုအမ်ိဳးမ်ိဳးေပၚ သင့္ေတာ္မွန္ကန္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္းဆင္ျခင္ႏုိင္ၾကပါေစ။
အကုသိုလ္ေတြေဝးလို႔၊ ကုသိုလ္တရား အမ်ိဳးမ်ိဳးေမြးျမဴႏိုင္ၾကပါေစ။

အဂၤုတၱရ နိကာယ၊ ဧကက နိပါတ္၊ ဝီရိယာ ရမ႓ာဒိဝဂ္ မွ မွန္ကန္စြာ ႏွလံုးသြင္းျခင္းႏွင့္ဆိုင္ေသာ တရား တစ္ပိုဒ္ကို ကူးယူေဝမွ်လိုက္ပါတယ္။

ရဟန္းတို႔ ဤသင့္ေလ်ာ္ေသာ အေၾကာင္းအားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းျခင္း ‘ေယာနိေသာ မနသိကာရ’ တရားသည္ မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔၏လည္း ျဖစ္ေပၚေၾကာင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔၏လည္း ဆုတ္ယုတ္ေၾကာင္း ျဖစ္သကဲ့သို႔၊
ဤအတူ မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔၏လည္း ျဖစ္ေပၚေၾကာင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ အကုသိုလ္တရား တို႔၏လည္း ဆုတ္ယုတ္ေၾကာင္း ျဖစ္ေသာ အျခားတစ္ခုေသာ တရားကို ငါမျမင္။ ရဟန္းတို႔ သင့္ေလ်ာ္ေသာ အေၾကာင္းအားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းေသာ သူအား မျဖစ္ေပၚေသးေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔သည္လည္း ျဖစ္ေပၚကုန္၏။ ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ အကုသိုလ္တရားတို႔သည္လည္း ဆုတ္ယုတ္ကုန္၏။ ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။

ဗုဒၶအလိုက် ဥပုသ္ေစာင့္ျခင္း

ကမၻာေပၚရွိ လူမ်ိဳးတိုင္းလိုလိုပင္ ယခုအခါတြင္ ခုနစ္ရက္တပတ္လွ်င္ တရက္သက္သက္ကို ေန႔အားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေလ့ရွိၾကသည္။ ထိုသို႔သတ္မွတ္ခ်က္သည္ ေရွးေခတ္ အီဂ်စ္လူမ်ိဳး၊ ဗက္ဗီလံုးနီးယန္းလူမ်ိဳး၊ ဟိႏၵဴလူမ်ိဳး၊ ပါးရွင္းလူမ်ိဳး၊ ေရာမလူမ်ိဳး စသည္တို႔ လက္ထက္ကပင္ ေပၚထြန္းခဲ့သည္။

ထိုသို႔ ေန႔အား သတ္မွတ္ထားရာတြင္ အခ်ိဳ႔လူမ်ိဳးမ်ားအဖို႔ ထိုေန႔သည္ အားလပ္ရက္မွ်သာမဟုတ္ဘဲ ေလာကုတၱရာလမ္းစဥ္ျဖစ္ေသာ အယူ၀ါဒဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုကဲ့သို႔ေသာေန႔မ်ိဳးကို သီတင္းေန႔ သို႔မဟုတ္-ဥပုသ္ေန႔ ဟု ေခၚဆိုၾကသည္။

အဂၤလိပ္၊ အေမရိကန္ စေသာ ခရစ္ယာန္ အယူ၀ါဒီမ်ား၏ ဥပုသ္ေန႔မွာ တနဂၤေႏြေန႔ျဖစ္၏။ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားအဖို႔ တနဂၤေႏြေန႔ကို ဥပုသ္ေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ရျခင္းမွာ အေၾကာင္းထူးရွိသည္။ အျခားမဟုတ္၊ ထိုေန႔တြင္ ခရစ္ေတာ္ ရွင္ျပန္ထေျမာက္လာသည္ဟု ခံယူထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရက္သတၱတပတ္၏ ပထမေန႔ျဖစ္ေသာ တနဂၤေႏြေန႔တိုင္းတြင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ခရစ္ယာန္ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ားသို႔ သြားေရာက္၍ ၀တ္တက္ၾကေလသည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၌လည္း ဥပုသ္ေန႔ဟူ၍ သတ္မွတ္ထားျခင္း ရွိေလသည္။ ျမန္မာလျဖစ္ေသာ လျပည့္ေန႔၊ လကြယ္ေန႔၊ လဆန္း ၈-ရက္၊ လဆုတ္ ၈-ရက္ေန႔မ်ားကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔က ဥပုသ္ေန႔ဟူ၍ သတ္မွတ္ကာ ဥပုသ္ေစာင့္ထိန္းၾကေလသည္။

ဘုရားေဟာ တိကနိပါတ္ အဂၤုတၱိဳရ္အရ ဥပုသ္ သံုးမ်ိဳး ရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ-
(၁) ေဂါပါလဥပုသ္
(၂) နိဂ႑ဥပုသ္
(၃) အရိယာဥပုသ္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

(၁) ေဂါပါလ ဥပုသ္-ဆိုသည္မွာ ဥပုသ္သီလကို ေဆာက္တည္ျပီးေနာက္ ရတနာသံုးပါး၏ ဂုဏ္ေတာ္၊ ေက်းဇူးေတာ္တို႔ကို မေအာက္ေမ့ မပြားမ်ားဘဲ ၀တ္ေရးစားမႈ အစုစုတို႔ကိုသာ ၾကံစည္ေအာက္ေမ့ေနေသာ ဥပုသ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ထိုဥပုသ္မ်ိဳးသည္ အက်ိဳးေပးနည္းသည္။

(၂) နိဂ႑ ဥပုသ္-ဆိုသည္မွာ တိတၳိတို႔ေဆာင္ေသာ ဥပုသ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။
ပမာအားျဖင့္ မိုင္တရာအတြင္း၌ရွိေသာ သတၱ၀ါကိုသာ သတ္ပါမည္-စသည့္ သိကၡာပုဒ္မ်ိဳးကို ေဆာက္တည္ျခင္းျဖစ္၏။ ထိုဥပုသ္မ်ိဳးသည္ အက်ိဳးမရွိေပ။

(၃) အရိယာ ဥပုသ္-ဆိုသည္မွာ ဥပုသ္လီလ ခံယူေဆာက္တည္ျပီးေနာက္ ေန႔စဥ္ျပဳလုပ္ေနက်ျဖစ္ေသာ အိမ္မႈကိစၥ၊ အလုပ္တာ၀န္မ်ားႏွင့္ အျခားေလာကီေရးရာ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ားကို မလုပ္ၾကရ။ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ တရားတို႔ကို ႏွလံုးသြင္းျခင္း၊ ရတနာသံုးပါးတို႔၏ ဂုဏ္ေတာ္ေက်းဇူးေတာ္မ်ားကို ေအာက္ေမ့ပြားမ်ားျခင္း၊ ဘုရားတရားေတာ္မ်ားကို ဖတ္ၾကားျခင္း၊ နာယူျခင္း၊ ပုတီးစိပ္ျခင္း၊ ကမၼ႒ာန္းဘာ၀နာ စီးျဖန္းျခင္း၊ ေမတၱာပြားမ်ားျခင္း အစရွိေသာ ေလာကုတၱရာက်င့္စဥ္မ်ားကို အားထုတ္ၾကရေပသည္။

ထိုအရိယာဥပုသ္မ်ိဳးသည္သာ ဘုရားရွင္အလိုေတာ္က် ျဖစ္သည္။ လြန္စြာ အက်ိဳးရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာခ်စ္သူတို႔သည္ ရွစ္ပါးသီလ၊ ကိုးပါးသီလ၊ ၁၀-ပါးသီလျဖစ္ေသာ ဥပုသ္တို႔ကို ေဆာက္တည္ရာတြင္ ဘုရားရွင္၏ အလိုေတာ္က် ေဆာက္တည္သင့္ေၾကာင္း၊ သို႔မွသာလွ်င္ အက်ိဳးထူးကို အျပည့္အ၀ ခံစားႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။

အရွင္သမိဒၶိႏွင့္ မာနတ္အၾကံ

 ျမတ္စြာဘုရားသည္ အခါတစ္ပါး၌ သကၠတိုင္း ေက်ာက္တံတိုင္းအကာအရံရွိေသာ ေက်ာင္း၌့ (သီတင္းသံုး) ေနေတာ္မူ၏၊ ထိုအခါ၌ အသွ်င္သမိဒၶိသည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ မနီးမေဝး၌ မေမ့မေလ်ာ့ ျပင္းစြာ အားထုတ္လ်က္ နိဗၺာန္သို႔ ေစလႊတ္အပ္ေသာ စိတ္ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေန၏၊ ထိုအခါ ဆိတ္ၿငိမ္ရာ အရပ္သို႔ ကပ္လ်က္ တစ္ပါးတည္း ကိန္းေအာင္းေနေသာ အရွင္သမိဒၶိအား- ''အၾကင္ငါ၏ ဆရာျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပူေဇာ္အထူးကို ခံေတာ္မူထိုက္၏၊ (အလံုးစံုေသာ တရားတို႔ကို) ကိုယ္တိုင္ မွန္စြာ သိေတာ္မူ၏၊ ငါ့အား အရေတာ္ေလစြတကား၊ ငါသည္ ေကာင္းစြာ ရအပ္ေပစြတကား။ ဤသို႔ ေကာင္းစြာ ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာ သာသနာေတာ္၌ ရဟန္းျပဳရေသာ ငါ့အား အရေတာ္ေလစြတကား၊ ငါ့အား ေကာင္းစြာ ရအပ္ေပစြတကား။ ငါ၏ သီတင္းသံုးေဖာ္တို႔သည္ သီလရွိကုန္၏၊ ေကာင္းေသာ သေဘာရွိကုန္၏၊ ငါ့အား အရေတာ္ေလစြတကား၊ ငါ့အား ေကာင္းစြာ ရအပ္ေပစြတကား''ဟု စိတ္အၾကံ ျဖစ္၏၊ ထိုအခါ ယုတ္မာေသာ မာရ္နတ္သည္ အရွင္သမိဒၶိ၏ စိတ္အၾကံကို မိမိစိတ္ျဖင့္ သိ၍ အရွင္သမိဒၶိ ထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္လ်က္ အရွင္သမိဒၶိ၏ မနီးမေဝး၌ ေျမၿပိဳသကဲ့သို႔ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အသံႀကီးကို ျပဳ၏။

ထိုအခါ၌ အရွင္သမိဒၶိသည္ ျမတ္စြာဘုရားထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္၍ ျမတ္စြာဘုရားကို ရွိခိုးလ်က္ တစ္ခုေသာ ေနရာ၌ ထိုင္ေနၿပီးေသာ္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဤစကားကို ေလွ်ာက္၏ - ''အသွ်င္ဘုရား အကြၽႏု္ပ္သည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ မနီးမေဝးေသာအရပ္၌ မေမ့မေလ်ာ့ ျပင္းစြာ အားထုတ္လ်က္ နိဗၺာန္သို႔ ေစလႊတ္ အပ္ေသာ စိတ္ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေနပါ၏၊ အသွ်င္ဘုရား ဆိတ္ၿငိမ္ရာအရပ္သို႔ ကပ္၍ တစ္ေယာက္တည္း ကိန္းေအာင္းေနေသာ အကြၽႏု္ပ္အား- 'အၾကင္ငါ၏ ဆရာျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပူေဇာ္အထူး ကို ခံေတာ္မူထိုက္၏၊ (အလံုးစံုေသာ တရားတို႔ကို) ကိုယ္တိုင္မွန္စြာ သိေတာ္မူ၏၊ ငါ့အား အရေတာ္စြ တကား၊ ငါ့အား ေကာင္းစြာ ရအပ္ေပစြတကား၊၊ ဤသို႔ ေကာင္းစြာ ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာ သာသနာ ေတာ္၌ ရဟန္းျပဳရေသာ ငါ့အား အရေတာ္စြတကား၊ ငါ့အား ေကာင္းစြာ ရအပ္ေပစြတကား။ ငါ၏ သီတင္းသံုးေဖာ္တို႔သည္ သီလရွိကုန္၏၊ ေကာင္းေသာ သေဘာရွိကုန္၏၊ ငါ့အား အရေတာ္စြတကား၊ ငါ့အား ေကာင္းစြာ ရအပ္ေပစြတကား'ဟု စိတ္အၾကံ ျဖစ္ပါ၏၊ အသွ်င္ဘုရား ထိုအကြၽႏု္ပ္အနီး၌ ေျမၿပိဳ သကဲ့သို႔ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရွိေသာ အသံႀကီးသည္ ျဖစ္ပါသည္''ဟု ေလွ်ာက္၏။

သမိဒၶိ ဤသည္ကား ေျမၿပိဳသည္ မဟုတ္၊ ဤသည္ကား ယုတ္မာေသာ မာရ္နတ္တည္း၊ သင္၏ ပညာမ်က္စိကို ဖ်က္ဆီးျခင္းငွါ လာ၏၊ သမိဒၶိ သင္သည္ သြားေလ၊ ထိုအရပ္၌ပင္လွ်င္ မေမ့မေလ်ာ့ ျပင္းစြာ အားထုတ္လ်က္ နိဗၺာန္သို႔ ေစလႊတ္အပ္ေသာ စိတ္ရွိသည္ ျဖစ္၍ ေနေလာ့ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)၊ ''အသွ်င္ဘုရား ေကာင္းပါၿပီ''ဟု အရွင္သမိဒၶိသည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဝန္ခံ၍ ေနရာမွ ထကာ ျမတ္စြာဘုရားကို ရွိခိုးၿပီးလွ်င္ အ႐ိုအေသ ျပဳ၍ ဖဲသြားေလ၏၊ ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္လည္း အရွင္သမိဒၶိသည္ ထိုအရပ္၌ ပင္လွ်င္ မေမ့မေလ်ာ့ ျပင္းစြာ အားထုတ္လ်က္ နိဗၺာန္သို႔ ေစလႊတ္အပ္ေသာ စိတ္ရွိသည္ ျဖစ္၍ေန၏၊ ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္လည္း ဆိတ္ၿငိမ္ရာ အရပ္သို႔ ကပ္သည္ ျဖစ္၍ တစ္ပါးတည္း ကိန္းေအာင္းေနေသာ အရွင္သမိဒၶိအား''အၾကင္ငါ၏ ဆရာျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပူေဇာ္အထူးကို ခံေတာ္မူထိုက္၏၊ (အလံုးစံုေသာ တရားတို႔ကို) ကိုယ္တိုင္ မွန္စြာ သိေတာ္မူ၏၊ ငါ့အား အရေတာ္ေလစြတကား၊ ငါသည္ ေကာင္းစြာ ရအပ္ေပစြတကား။ ဤသို႔ ေကာင္းစြာ ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာ သာသနာေတာ္၌ ရဟန္းျပဳရေသာ ငါ့အား အရေတာ္ေလစြတကား၊ ငါ့အား ေကာင္းစြာ ရအပ္ေပစြတကား။ ငါ၏ သီတင္းသံုးေဖာ္တို႔သည္ သီလရွိကုန္၏၊ ေကာင္းေသာ သေဘာရွိကုန္၏၊ ငါ့အား အရေတာ္ေလစြတကား၊ ငါ့အား ေကာင္းစြာ ရအပ္ေပစြတကား''ဟု စိတ္အၾကံ ျဖစ္၏။ထုိအခါ ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္လည္း ယုတ္မာေသာ မာရ္နတ္သည္ အရွင္သမိဒၶိ၏ စိတ္အၾကံကို မိမိ စိတ္ျဖင့္ သိ၍ အရွင္သမိဒၶိ ထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္လ်က္ အရွင္သမိဒၶိ၏ မနီးမေဝး၌ ေျမၿပိဳသကဲ့သို႔ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အသံႀကီးကို ျပဳ၏။။ ေျမၿပိဳသကဲ့သို႔ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အသံႀကီး ျဖစ္၏၊ ထိုအခါ အရွင္သမိဒၶိသည္ ယုတ္မာ ေသာ မာရ္နတ္ကို ဂါထာျဖင့္ ရြတ္ဆို၏-

''ငါသည္ လူ႕ေဘာင္မွ ရဟန္းေဘာင္သို႔ သဒၶါတရားျဖင့္ ဝင္ေရာက္ (ရဟန္းျပဳ)၏။ ငါသည္ သတိကိုလည္းေကာင္း၊ ပညာကိုလည္းေကာင္း သိအပ္၏။ စိတ္ကိုလည္းေကာင္းစြာ ေဆာက္တည္အပ္၏၊ (ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေသာ) ႐ုပ္အဆင္းတို႔ကို အလိုရွိတိုင္း ျပဳေလာ့၊ ငါ့ကို တုန္လႈပ္ေစႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္''ဟု ရြတ္ဆို၏။

ထိုအခါ၌ ယုတ္မာေသာ မာရ္နတ္သည္ ''သမိဒၶိရဟန္းသည္ ငါ့ကို သိ၏''ဟု ဆင္းရဲျခင္း ႏွလံုး မသာျခင္း ရွိသည္ ျဖစ္၍ ထိုအရပ္၌ပင္လွ်င္ ကြယ္ေပ်ာက္ေလ၏။

                                                                                                                                                        (သံယုတၱနိကာယ္.မာရသံယုတ္ သမိဒၶိသုတ္)